عملکرد و پاسخ‌های مورفولوژیکی بیست ژنوتیپ سیب ‏زمینی (.solanum tuberosom l) در پاسخ به تنش خشکی

تنش خشکی ناشی از کمبود آب، محدودیت اساسی برای کشت سیب‏زمینی به عنوان گیاه زراعی حساس به خشکی است. در این مطالعه، 20 ژنوتیپ سیب‏زمینی در دو سطح آب (شرایط نرمال و شرایط تنش کم آبیاری) مورد بررسی قرار گرفتند. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، ایران در سال 1398 انجام شد. تجزیه واریانس صفات تعداد ساقه، مقدار کلروفیل، قطر ساقه، ارتفاع بوته، وزن خشک برگ (ldw)، عملکرد کل، عملکرد خوراکی براساس قطر (عملکرد غده > 55 میلی متر)، عملکرد بذری (عملکرد بین 35-55 میلی متر)، عملکرد غیر قابل فروش (عملکرد <35 میلی متر) و عملکرد قابل فروش (خوراکی و بذری) از نظر ژنوتیپ و خشکی و اثر متقابل بین ژنوتیپ و خشکی به طور معنی‌داری تفاوت داشتند. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد بین تعداد ساقه و ارتفاع بوته وجود داشت. تجزیه مولفه اصلی pca و صفات اندازه گیری شده نشان داد که ژنوتیپ‌های 2، 5، 7 و 13 می‌توانند عملکرد بالایی در محیط تحت تنش مورد مطالعه از خود نشان دهند. پارامترهای مربوط به عملکرد و محتوای رنگدانه فتوسنتزی برگ (محتوای کلروفیل) برای رتبه‌بندی کلون‌ها و ارقام آزمایش شده برای تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای استفاده شد. براساس نتایج بدست آمده، ژنوتیپ 7 بهترین پاسخ به تنش خشکی و آبیاری نرمال را نشان داد. همچنین تعداد ساقه با ارتفاع بوته، ضخامت ساقه وldw و مقدار کلروفیل همبستگی معنی‌داری داشت.

yield and morphological responses of twenty potato (solanum tuberosom l.) genotypes in response to drought stress

introductionwater deficit poses severe limitation to potato cultivation as a drought-sensitive crop plant. selection of tolerant genotypes based on a combination of tolerance indices can provide useful criteria for breeding drought tolerant potato varieties. water deficit affects plants at various levels and stages of their life cycle. this abiotic stress not only affects plant–water relations through the reduction of leaf water content, turgor, and total water, but it also affects stomata closure, limits gas exchange, reduces transpiration, and disturbs photosynthesis. in potato, tolerance to drought is a very complex trait. photosynthesis is one of the basic physiological processes of plants with internal and external conditions. any reduction of the intensity of this process causes a decrease in the amount and quality of crop plants. one of the indicators for early prediction of potato yielding can be the measurement of chlorophyll content. it is an informative tool for studying the effects of dif­ferent environmental stresses on photosynthesis.  chlorophyll content has an important role in photosynthesis and in understanding plant functions.  in any research, measuring of the chlorophyll content is used for assessment of potato genotypes tolerant and/or sen­sitive to environmental stresses.materials and methodsin this study, 20 potato genotypes were evaluated under two water levels; normal and water deficit stress conditions. the experiment was performed as spilt-plot based on randomized complete block design with three replications at the seed and plant improvement institute, karaj, iran in 2018. the correlations among the different traits were measured and estimated by calculating pearson correlation coefficients using the statistical tool in minitab 17. tuber yield, yield components, growth parameters, and morphological traits were measured under both well-watered and water stressed treatments. morphological and reproductive characteristics such as plant height, leaf dry weight, chlorophyll content, yield tuber, ware yield, seed yield, non-marketable yield, and marketable yield were measured.  result and discussionanalysis of variance showed that stem number, chlorophyll content, stem thickness, plant height, leaf dry weight (ldw), total yield, ware yield (yield>55 mm), seed yield (yield 35-55 mm), non-marketable yield (yield<35 mm), and marketable yield (ware and seed yield) were significantly affected by genotype and drough and their interaction. analysis of variance showed that the simple effect of genotype treatment on all studied traits including yield, ware yield, seed yield and marketable yield, ldw, stem thickness, plant height, chlorophyll content, and stem number were significant at 1% level. correlation of stem number and plant height was highly positive and significant at the 0.01 level.