ارزیابی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک ارقام گندم (.triticum aestivum l) در شرایط تنش غرقاب و رابطه آن با عملکرد دانه

تنش غرقاب یکی از مهم‌ترین تنش‌ها در رابطه با گیاهان پاییزه به‌خصوص در مناطق شمال کشور است. با صرفه‌ترین و مطمئن‌ترین روش برای کاهش اثرات تنش‌های محیطی بر گیاهان زراعی انتخاب رقم مقاوم است، از این رو این آزمایش با هدف بررسی تحمل به تنش غرقاب در ژنوتیپ‌های گندم با استفاده از برخی ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک و رابطه آن با عملکرد دانه انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و دو فاکتور (1) تنش غرقاب (عدم غرقاب و 15 روز غرقاب) و (2) رقم (20 رقم) در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 96-1395 به انجام شد. بر اساس نتایج این آزمایش بیشترین عملکرد دانه در شرایط عدم تنش در رقم‌های n80-19، n87-20 و n-91-14 مشاهده شد که به‌ترتیب برابر 1.95 و 1.88 گرم در بوته بود، در شرایط غرقاب بیشترین عملکرد دانه در رقم‌های n-80-19 (1/02 گرم در بوته) و کوهدشت (0.96 گرم در بوته) به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد سطح برگ، وزن خشک برگ، کلروفیل a و b، حجم و وزن خشک ریشه، کارتنوئید و عدد spad تحت تاثیر، اثر مخرب تنش غرقاب قرار گرفتند و نسبت به شرایط عدم تنش افت شدیدی داشتند. سطح برگ بیشترین همبستگی (0.89) را با عملکرد دانه داشت، پس از سطح برگ ،کلروفیل a (0/88 )و عدد کلروفیل متر(0/75) بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه نشان دادند. بر اساس نتایج این آزمایش می‌توان بیان کرد سطح برگ، رنگیزه‌های فتوسنتزی، عدد کلروفیل متر و حجم ریشه در ژنوتیپ‌های گندم دارای همبستگی بالایی تحت شرایط تنش غرقاب با عملکرد دانه گندم است، از این‌رو می‌توان ژنوتیپ‌های که دارای سطح برگ ورنگیزه‌های فتوسنتزی بیشتری در مرحله رویشی هستند را به عنوان ژنوتیپ‌های مقاوم گندم به تنش غرقاب معرفی کرد.

Evaluation of morphological and physiological traits of wheat (Triticum aestivum L.) cultivars under Flooding stress conditions and its relationship with grain yield

Flooding stress is one of the most important stresses related to autumn plants especially in the northern parts of the country. The most costeffective and reliable way to reduce the effects of environmental stresses on crops is to choose a resistant cultivar. Therefore, this experiment was conducted to investigate Flooding stress tolerance in wheat genotypes using some morphological and physiological characteristics and its relationship with grain yield. This experiment was conducted as a factorial experiment in a completely randomized design with 3 replications and two factors: 1) Flooding stress (nonflooding and 15 days flooding) and 2) cultivar (20 cultivars) at Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources in 201617. Done. Based on the results of this experiment, the highest grain yield was observed in N8019, N8720 and N9114 under nonstress conditions, which were 1.95 and 1.88 g pl1, respectively. Under flooding conditions, the highest grain yield was obtained in N8019 (1.02 g pl1) and Kohdasht (0.96 g pl1) cultivars. The results showed that leaf area, leaf dry weight, chlorophyll a and b, root volume and dry weight, carotenoid and SPAD were affected by the destructive effects of Flooding stress and were significantly reduced under nonstress conditions. Leaf area had the highest correlation (0.89) with grain yield, after leaf area, chlorophyll a and SPAD had the highest correlation with grain yield. Based on the results of this experiment, it can be concluded that leaf area, photosynthetic pigments, SPAD number and root volume in wheat genotypes were highly correlated under water stress conditions with wheat grain yield, Therefore, genotypes with more photosynthetic leaf area at vegetative stage can be identified as resistant genotypes to Flooding stress. Carotenoid and SPAD were affected by the destructive effects of Flooding stress and were significantly reduced under nonstress conditions. Leaf area had the highest correlation (0.89) with grain yield, after leaf area, chlorophyll a and SPAD had the highest correlation with grain yield. Based on the results of this experiment, it can be concluded that leaf area, photosynthetic pigments, SPAD number and root volume in wheat genotypes were highly correlated under water stress conditions with wheat grain yield, Therefore, genotypes with more photosynthetic leaf area at vegetative stage can be identified as resistant genotypes to flooding stress.