مطالعه تنش کمبود آب بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام لوبیاچیتی (.phaseolus vulgaris l) در شرایط آب و هوایی یاسوج

کمبود آب یکی از چالش‌های جدی برای تولید محصولات زراعی حساس به تنش خشکی از جمله لوبیا است. برای مطالعه اثر سطوح تنش خشکی بر برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف لوبیا، آزمایشی با سه تکرار در سال زراعی 1393 به‌صورت اسپلیت پلات در مزرعه تحقیقاتی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشگاه یاسوج اجرا شد. فاکتور اصلی آزمایش شامل آبیاری نرمال (آبیاری پس از 4 روز‌)، تنش ملایم (آبیاری پس از 7 روز‌) و تنش شدید (آبیاری پس از 10 روز‌) و فاکتور فرعی شامل چهار رقم لوبیا (تلاش، صدری، محلی خمین، کوشا) بود. صفات مورد ارزیابی شامل شاخص کلروفیل، کارآیی مصرف آب، پرولین برگ، عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت) بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که برهمکنش تنش خشکی×رقم بر ویژگی‌های عملکرد دانه، عملکرد زیستی، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل و پرولین برگ معنی‌دار نبود، اما بر ویژگی‌های تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه و کارآیی مصرف آب تاثیر معنی‌دار داشت. نتایج بیانگر کاهش میانگین ویژگیهای مورد بررسی بجز پرولین برگ در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط آبیاری نرمال بود. به‌طوری که در شرایط آبیاری نرمال بیشترین میزان عملکرد دانه با میانگین 2245.80 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش شدید کمترین میزان عملکرد دانه با میانگین 1808.80 کیلوگرم در هکتار وجود داشت. میزان کاهش کلروفیل و عملکرد زیستی در رقم تلاش نسبت به رقم کوشا به ترتیب در حدود 26 و 17 درصد به دست آمد. با توجه به نتایج آزمایش رقم تلاش نسبت به تنش خشکی تحمل بیشتر و رقم کوشا حساسیت بیشتری نشان داد.

Study of deficit irrigation on physiological indices, seed yield and yield components traits of chitti bean (Phaseolus vulgaris L.) in Yasouj climate conditions

IntroductionThe common bean (Phaseolus vulgaris L.) is considered one of the most important legume crops in the world. It is a staple food for over 300 million people in Latin America and Africa and an important source of protein, fiber, carbohydrates, and trace minerals. Common bean is grown predominantly by small farmers, often in marginal regions, where crop yields are frequently affected by many abiotic factors, in particular water deficit. This study aimed to investigate the effect of water scarcity stress on vegetative and reproductive growth stages on contrary to physiological and agronomic processes in four pinto bean cultivars which evaluated these four cultivars against water scarcity stress. Materials and methodsIn order to study the effect of drought stress levels on some physiological characteristics, yield, and yield components of different bean cultivars, an experiment was conducted with three replication in the crop year of 2014 at as a splitplot in a randomized complete block design Yasouj University. The main factor of the experiment included normal irrigation (Irrigation after 4 days), mild stress (Irrigation after 7 days) and sever stress (Irrigation after 10 days) and the subfactor included four bean genotypes (Talash cultivar, Sadri cultivar, Khomein local cultivar, Koosha cultivar). Evaluation traits studied physiological characteristics including chlorophyll index, water use efficiency, leaf proline, Yield and yield components (number of pods in plant, number of grain per plant, number of garin per pod, 100grain weight, grain yield, biological yield, and harvest index). Results and discussionThe results this research showed that the effect interaction drought stress × cultivar on grain yield, biological yield, harvest index, chlorophyll, leaf proline, and water use efficiency were not significant, but on characteristics number of pods per plant, number of grain per plant, number of grain per pod, and 100grain weight was significant. The results showed a decrease in the mean of characteristics in drought stress conditions compared to normal irrigation conditions. So that the highest grain yield under normal irrigation conditions with an average of 2304.17 kg/ha and the lowest belonged to severe stress with an average of 1931.25 kg/ha. The rate of decrease in chlorophyll and biological yield in the Talash cultivar compared to the Koosha cultivar was about 26 and 17%, respectively, and the increase in proline in the Talash cultivar compared to the Koosha cultivar was 60%. ConclusionTalash cultivar in most plant traits, including yield and yield components, had the highest amount among other cultivars of pinto beans, in such environmental conditions, this cultivar can be introduced as droughttolerant, and considering that cultivar Koosha in Most plant traits, including yield and yield components, had the lowest rate among other cultivars of pinto beans. In such environmental conditions, this cultivar can be introduced as drought sensitive.