اثر ورمی کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در شرایط تنش گرمای آخر فصل در اهواز

به منظور بررسی اثر کود ورمی کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم چمران در شرایط تنش گرمایی آخر فصل، آزمایشی مزرعه‌ای به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت یک آذر، 20 آذر و 10 دی در کرت‌های اصلی و پنج سطح کود ورمی‌کمپوست (صفر، پنج، 10، 15 و 20 تن در هکتار) در کرت‌های فرعی بود. تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت و کود ورمی کمپوست بر صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (2356 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت یک آذر و کمترین آن (1732 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 10 دی بود. همچنین در سطوح مختلف کود ورمی کمپوست، بیشترین عملکرد دانه (2593 کیلوگرم در هکتار) در مصرف 20 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و کمترین آن (1566 کیلوگرم در هکتار) در عدم کاربرد ورمی‌کمپوست حاصل شد. به طور کلی تاخیر در کاشت و وقوع تنش گرمایی آخر فصل، باعث کاهش عملکرد دانه ولی افزایش میزان مصرف ورمی‌کمپوست در تاریخ‌های کاشت مختلف، موجب افزایش عملکرد دانه گندم شد.

The Effect of vermicompost on yield and yield components of wheat under terminal heat stress conditions in Ahwaz

IntroductionTerminal heat stress in Khuzestan province, decrease growth, yield and yield components of wheat. The vermicompost fertilizer improve water reserve and physical and chemical properties of soil. One of the important ways to reduce the negative effect of terminal heat stress on plant is using vermicompost fertilizer in the soil. Using vermicompost fertilizer in agricultural soils lead to increase nutrient elements and conserving the soil water and decrease the negative impacts of drought stress on plant. Generally, vermicompost fertilizer contribute to preserving the moisture storage of the soil and to supply the nutrients required by the plant. In this study, the most important aim is to study the effect of vermicompost fertilizer on bread wheat yield and yield components under terminal heat stress in Ahwaz climatic condition. Materials and methodsIn order to evaluate the effect of vermicompost fertilizer on growth and yield of wheat in terminal heat stress of Ahwaz, a field experiment using splitplot design based on randomized complete block design with four replicates was conducted in research farm of Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan during (in 31º N, 48º E, 35 Km northeast of Ahwaz, and 20 m above the sea level) 20172018 growing season. Experimental factors were three sowing dates (22 Nov., 11 Dec. and 31 Dec.) in main plots and five vermicompost rates (0 (control), 5, 10, 15 and 20 t.ha1) in sub plots. Results and discussionAnalysis of variance showed that the effect of sowing date and vermicompost were significant on measured traits. Mean comparison revealed that the highest grain yield (2356 kg.h1) was at the first sowing date and the lowest grain yield (1732 kg.h1) was at the last sowing date. Also, in vermicompost levels, the maximum grain yield (2593 kg.ha1) was in 20 t.ha1 of vermicompost application and the minimum grain yield (1566 kg.ha1) was in control of vermicompost. ConclusionsGenerally, the results showed that with delay in sowing date and occurrence of terminal heat stress, decreased growth and grain yield of wheat. But, using vermicompost fertilizer decreased the negative impact of drought stress. So that, with increase vermicompost application, increased measured traits. Also, in areas with terminal heat stress after flowering stage, using 20 tons per hectare of vermicompost fertilizer is recommended for maintaining grain yield.