واکنش ژنوتیپ‌های چند جوانه چغندرقند به تنش شوری

با وجود توسعه کشت مکانیزه و استفاده از ارقام منوژرم چغندرقند در کشور، هنوز در برخی مناطق مانند اراضی دارای تنش شوری و خشکی، استفاده از ارقام چند جوانه به منظور کاهش اثرات سوء محیط و افزایش درصد سبز و استقرار توصیه می‌شود. لذا بررسی ژرم‌پلاسم چند جوانه‌ای چغندرقند تحت تنش شوری ضروری بوده تا بتوان در آینده به ارقام چند جوانه متحمل به شوری دست یافت. برای این منظور، 20 گرده افشان مختلف ابتدا در آزمایشگاه در شرایط بدون تنش و شوری 20 دسی زیمنس برمتر به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دو آزمایش جداگانه از نظر درصد جوانه‌زنی بین کاغذ و روش سریع جوانه‌زنی در ارلن با هم مقایسه شده و سپس در محیط گلخانه در شرایط بدون تنش و شوری 16 دسی زیمنس بر متر با چهار تکرار مورد آزمون قرار گرفتند. نمونه‌برداری حدود دو ماه بعد از اعمال تنش در مرحله هشت برگی (استقرار) انجام وعملکرد تر و خشک اندام هوایی و ریشه و عناصر سدیم و پتاسیم و کربوهیدرات محلول اندازه‌گیری شد. از نظر شاخص پتانسیل ظهور در مزرعه، ژنوتیپ‌های 7233، amp2 و pb13s2151hsf915 به ترتیب با مقادیر 0.176، 0.09 و 0.05 دارای بیشترین مقدار این شاخص بودند. شوری باعث کاهش وزن خشک کل، اندام هوایی و ریشه، پتاسیم و کربوهیدرات محلول به ترتیب حدود 20، 24و 6، 42 و 38 درصد و افزایش مقدار سدیم و فسفر برگ به ترتیب حدود 4 برابر و 11 درصد شد و در نهایت ژنوتیپ‌های pb13s2151hsf915، 7233، s1–930882، s1–931008، poly8823، s1–930770، gazale، s1–930910، 5rr87hs28 و s1–930792 بر اساس مجموع صفات جوانه‌زنی به روش سریع و روش بین کاغذ، صفات عملکردی و بیوشیمیایی به عنوان ده ژنوتیپ برتر در تنش شوری انتخاب شدند

Response of sugar beet multigerm genotypes to salinity stress

Introduction Nowadays it is focused on sugar beet monogerm varieties because of mechanization improvement In Iran, but it couldn’t be said that monogerm root and sugar yields are more than multigerm varieties. In some experiments, root yield of monogerm sugar beet varieties are more, equal or even less than multigerm ones. Although sugar and white sugar yields of monogerm sugar beet varieties are similar to multi germ in most experiments and sugar beet seed germ based on mono or multi doesn’t affect on sugar purity percentage. Beet production areas such as clay texture lands are still dedicated to multigerm varieties. It is recommended to use multigerm varieties to alleviate undesirable environmental effects such as drought and salinity stress to have better plant germination and establishment. Improvement of salt tolerant multigerm varieties could be very important to decrease the effect of this stress on sugar beet. Therefore, screening of sugar beet multigerm germplasm under saline condition to develop multigerm varieties is necessary. Materials and methods In this study, 20 sugar beet multigerm genotypes were evaluated under normal and saline conditions (EC=20 dS/m) in factorial experiment based on completely randomized design with four replications. Two seed germination methods including fast germination test in Erlen and between paper tests, used in laboratory. Then, the genotypes were compared under normal and saline (EC=16 dS/m) conditions in four replications in greenhouse. Samples took two months after stress initiation at establishment stage (810 leaves). Shoot and root fresh and dry weights, Na, K, K/Na and total soluble carbohydrate of leaves measured. Results and discussion 7233, AMP2 and PB13S2151HSF91genotypes had the highest field emergence potential (FEP) with 0.176, 0.09 and 0.05, respectively. Salinity decreased total, shoot, and root dry weights, K and soluble carbohydrate by 20, 24, 6 42 and 38 percent respectively and increased Na and P by 400 and 11 percent, respectively. Finally, the genotypes PB 13S2151HSF 915, 7233, S1–930882, S1–931008, Poly8823, S1–930770, Gazale, S1–930910, 5RR87HS28 and S1–930792 were selected as tolerant materials based on fast germination and between paper germination tests, yield and biochemical traits. Some of selected genotypes were evaluated and been selected under drought or saline stress studied in field experiments but result of field experiments could be achieved after 7 months while the result of this experiment was taken after two months. So, the similarity of result of this experiment with field tests showed that fast genotype screening in green house could be useful for accelerating breeding of salt tolerant varieties. Aknowledgment This project was done in Sugar Beet Seed Institute (SBSI), Agricultural Research, Education and Extension Organization of Iran, Karaj. Writers would be appreciating SBSI for its support to conducting of this project.