بررسی اثر برهم‌کنش کودهای زیستی و شیمیایی در رژیم های مختلف رطوبتی بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه گندم

به‌منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی در رژیم‌های مختلف رطوبتی، بر ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه گندم رقم ارگ آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار طراحی گردید که در سال زراعی 96-95 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک–زابل اجرا شد. رژیم آبیاری در سه سطح شامل: آبیاری پس از 45% (شاهد)، 65% تخلیه رطوبتی از خاک (تنش متوسط) و 85% تخلیه رطوبتی از خاک (تنش شدید)؛ به‌عنوان کرت‌ اصلی و منابع کود زیستی به همراه کود شیمیایی در هفت سطح شامل: کاربرد کود شیمیایی عرف منطقه (شاهد) ، کاربرد کود زیستی ازتوباکتر به همراه کود شیمیایی عرف منطقه، کود زیستی ازتوباکتر به همراه 50% کود شیمیایی عرف، کود زیستی فسفا باکتر به همراه کود شیمیایی عرف منطقه، کود زیستی فسفاباکتر به همراه 50% کود شیمیایی مطابق شاهد، کود زیستی ازتوباکتر و فسفا باکتر به همراه کود شیمیایی عرف منطقه، کود زیستی ازتو باکتر و فسفاباکتر به همراه 50% کود شیمیایی عرف منطقه به‌عنوان کرت‌ فرعی بودند. نتایج نشان داد، اثر متقابل تنش خشکی و کود زیستی بر عملکرد دانه در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. به‌طوری‌که در تنش شدید رژیم رطوبتی، کودهای زیستی (با میانگین 6237 کیلوگرم در هکتار) نسبت به شاهد 8/38 درصد افزایش داشته است. همچنین این بهبود و افزایش در وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به ترتیب 27.6 و 17.8 و 29.6 درصد نسبت به شاهد شده است. به‌طورکلی، نتایج این پژوهش نشان داد که آبیاری تحت شرایط کمبود رطوبت در همه مراحل رشد با استفاده از کودهای زیستی ازتوباکتر و فسفاباکتر تاثیر مثبت در بهبود عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و شاخص کلروفیل برگ داشتند و اثرات منفی رژیم رطوبتی را بهبود بخشیدند.

The effect of interaction of chemical and biological fertilizers in different moisture regimes on the morphophysiological and grain yield of wheat

In order to study the effect of bio fertilizers and moisture regime on different moisture regimes on the morphophysiological and grain yield of Arg wheat cultivar, an experiment in the form of a split plot based on randomized complete block design with four replications was conducted at ZahakZabol Agricultural and Natural Resources Research Station during 20162017 crop year. Irrigation regimes were carried out on three levels as the main plots: irrigation after 45% (control) (S1), 65% (S2) and 85% moisture evacuation from soil (S3); biofertilizer sources were applied in seven levels: control ( F1), application of the locally common fertilizer, application of Azotobacter fertilizer along with the locally common fertilizer (F2), Azotobacter fertilizer with 50% of the locally common fertilizer (F3), Phosphabacter frtilizer with the locally common fertilizer ( F4), phosphabacter fertilizer with 50% of the corresponding chemical control fertilizer (F5), Azotobacter phosphabacter fertilizer along with the locally common fertilizer (F6), and Azotobacter and phosphabacter along with 50% of the locally common fertilizer (F7), with all these seven serving as the subplots. The results showed the interactive effect of moisture regime and biofertilizer on the grain yield was significant at 1% level. This was such that in severe drought stress, biofertilizers with a mean of (6237 kg.ha1) led to the grain yield increase of 38.8%, as compared to the control. Also, the improvement and increase in the 1000seed weight, and biologic yield and harvest index were 27.6, 17.8 and 29.6 percent, respectively. Overall, the results of this study showed that in the irrigation under drought stress conditions at all stages of development, the use of Azotobacter and phosphabacter biofertilizers could have a positive effect on the grain yield, biologic yield, harvest index and leaf chlorophyll index, thereby improving the negative effects of drought stress.