بررسی تنوع ژنتیکی و اثر تنش شوری بر تعدادی از خصوصیات فیزیولوژیک در لاین‌های جهش یافته گندم نان

هدف از این آزمایش بررسی تنوع ژنتیکی لاین‌های موتانت گندم (t-65-7-1 و t-67-60) و والد (طبسی) با استفاده از نشانگر مولکولی rapd و همچنین مقایسه برخی شاخص‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی بین لاین‌های موتانت و والد در پاسخ به تنش شوری در مرحله گیاهچه‌ای بود. در این تحقیق دو لاین موتانت گندم (t-67-60 و t-65-7-1) به همراه رقم والد آن‌ها (رقم طبسی)، در محیط هیدروپونیک یوشیدا در شرایط روشنایی (16 ساعت روشنایی) و دمای30 درجه سانتی‌گراد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار کشت ‌شدند. پس از اعمال تنش شوری در شرایط هدایت الکتریکی 6=ec دسی زیمنس برمتر، وزن تر و وزن خشک گیاهچه‌ها به‌عنوان صفات مورفولوژیک اندازه‌گیری شدند. همچنین نمونه‌های برگی جهت استخراج dna و ارزیابی پارامترهای بیوشیمیایی‌ (میزان پرولین، پروتئین و کلروفیل) برداشت گردیدند. تنوع ناشی از جهش القایی حاصل از پرتو گاما در گندم به کمک آغازگر مولکولی rapd آشکار و تایید شد. الگوی حاصل از نشانگر rapd نشان‌دهنده تشابه بیشتر لاین موتانت t-67-60 با رقم والد طبسی بود. مقایسه میانگین‌ها داده‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی حاکی از آن بود که لاین‌های موتانت نسبت به والد از تحمل نسبی بالاتری در شرایط تنش شوری برخوردار بودند. در مجموع، برتری معنی‌دار صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به شوری در لاین‌های موتانت (t-67-60 و t-65-7-1) در مقایسه با رقم والد (طبسی) علاوه بر اهمیت کاربردی، مبین اثر‌گذاری جهش و موفقیت روند انتخاب طی نسل‌‌های تفکیک بود.

Genetic variation and effects of salinity stress on a number of physiological characteristics in bread wheat mutant lines

The purpose of this experiment was study on genetic variation of wheat mutant lines (T-67-60 and T-65-7-1) and its parent (Tabasi cultivar) using RAPD molecular marker and also compare some biochemical parameters of salinity tolerance between the mutant lines and the parent in response to salt stress in the seedling stage.In this study, two mutant lines of wheat (T-67-60 and T-65-7-1) with its parent (Tabasi cultivar), cultured in the Yoshida hydroponics at 30 °C and lighting condition (16 hours of light). Then salinity stress induced on wheat seedling at electrical conductivity 6 dS m1 and leaf samples were collected for DNA extraction and evaluation of biochemical parameters (proline, protein and chlorophyll content).The pattern of RAPD marker showed more similarity of line mutant T-67-60 with parent (Tabasi cultivar).The results of biochemical parameters showed that mutant lines (T-67-60 and T-65-7-1) were higher tolerance than parent (Tabasi cultivar) under salinity stress.Variability of mutations induced by gamma radiation in wheat revealed and verified with molecular RAPD primers. In addition, differences in biochemical characteristics under salinity condition in the mutant lines (T-67-60 and T-65-7-1) and the parent (Tabasi) implies genetic variation for these traits.