اثر آبیاری تکمیلی و تراکم بوته بر بعضی صفات مورفولوژیکی ارقام عدس (.lens culinaris medik)

به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی و تراکم بوته بر خصوصیات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد در سه رقم عدس دیم، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام به‌صورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. شرایط دیم با آبیاری تکمیلی و دیم بدون آبیاری به‌عنوان فاکتورهای اصلی آزمایش بود. فاکتور تراکم کاشت (در دو سطح 200 و 400 بوته در مترمربع) و رقم عدس (شامل سه رقم گچساران، بیله‌سوار، کیمیا) کرت‌های فرعی آزمایش را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی باعث افزایش تعداد غلاف‌های پر و کاهش تعداد غلاف‌های پوک و در کل افزایش تعداد غلاف‌های بوته و عملکرد تک بوته گردید. با افزایش تراکم کلیه صفات (ارتفاع، تعداد گل، تعداد شاخه اصلی و فرعی، تعداد غلاف‌های پر، وزن خشک تک بوته و عملکرد تک بوته) کاهش و فقط تعداد غلاف‌های پوک افزایش نشان داد. بنا به نتایج حاصله رقم بیله‌سوار بیشترین تعداد شاخه اصلی و فرعی و همچنین بیشترین وزن خشک تک بوته را دارا بود. بیشترین تعداد گل و تعداد غلاف در بوته مربوط به رقم کیمیا بودند اثر متقابل آبیاری در تراکم بر تعداد غلاف در بوته در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. تعداد غلاف پوک و تعداد شاخه‌های فرعی نیز تحت تاثیر اثر متقابل آبیاری در رقم قرار گرفتند. اثر متقابل هر سه فاکتور بر تعداد شاخه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود.

Effect of supplemental irrigation and plant density on Some Traits of Morphological of lentil (Lens culinaris Medik.) genotypes

In order to investigate the effect of supplemental irrigation and plant density on growth characteristics, yield and yield components of three dry lentil cultivars, Experiment in the crop year 2010 2011 A randomized complete block design with four replications was used in the research field of the Faculty of Agriculture of the University of Ilam. Rainfed conditions with complementary irrigation and nonirrigated dryland were the main factors of the experiment. Planting density factor (at two levels of 200 and 400 plants m2) and lentil cultivar (including three cultivars Gauche saran, Bile saver, Kimia) formed the subplots of the experiment. The results showed that supplemental irrigation increased the number of full pods and decreased the number of empty pods and increased the number of pods per plant and single plant yield. An increase in the density of all traits (height, number of flowers, number of main and subbranches, number of pods, single dry weight and yield per plant) decreased and only the number of empty pods increased. According to the results, Bile saver cultivar had the highest number of main and secondary shoots as well as the highest dry weight of a single plant. The highest number of flowers and number of pods per plant belonged to Kimia cultivar interaction effect on a number of pods per plant was significant at 1% probability level. The number of hollow pods and the number of branches were also affected by irrigation interaction. The interaction of all three factors on the number of branches was significant at one percent probability level.