بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در شرایط تنش های متفاوت رطوبتی با استفاده از تجزیه گرافیکی Gge-Biplot در ارقام مصنوعی آفتابگردان (Helianthus Annuus L.)

به‌منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و شناسایی ژنوتیپ های پایدار، 20 ژنوتیپ اصلاح‌شده داخلی آفتابگردان در 10 محیط شامل چهار منطقه در شرایط رطوبتی متفاوت طی سه سال زراعی (90-89، 91-90 و 93-92)، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های حاصل از عملکرد دانه از طریق تجزیه گرافیکی gge بای پلات بررسی شدند. بر اساس نتایج حاصل، ژنوتیپ های g3(sil-42)، g15(sil-75)، g17(sil-20)، g14(sil-82) و g6(sil-162) ازنظر پایداری و عملکرد مطلوب ترین ژنوتیپ ها بودند، هم چنین ژنوتیپ های g9(sil-231)، g4(sil-94) و g20(armaverski) به‌عنوان ناپایدارترین ژنوتیپ ها شناخته شدند. نمودار رابطه بین محیط ها نشان داد که بین محیط های e3 و e7، محیط های e4، e5 و e6 و هم چنین بین محیط های e2، e10 و e8 همبستگی بالای وجود داشت. محیط e9 با سه محیط e2، e8 و e10 همبستگی مثبت داشت. از طرفی محیط های e7 و e3 با محیط های e10، e2، e8 و e9 همبستگی منفی و نزدیک به 1 داشتند. بین محیط گروه e6، e5 و e4 با محیط های گروه e10، e2، e8 و e9 همبستگی وجود نداشت، لذا تقریباً محیط های مجزا محسوب شدند. مطلوب ترین محیط، محیط e4(سرارود، سال زراعی 90-89 با آبیاری تکمیلی) بود که کمترین فاصله را از محیط فرضی ایده آل داشت. محیط e1(گچساران، سال زراعی 93-92، بدون آبیاری) به‌عنوان نامطلوب ترین محیط شناسایی گردید.