نظامی‌سازی، علت جهانی‌شدن یا معلول آن؟ (مطالعه کشورهای خاورمیانه با رویکرد علیت گرنجری مبتنی‌بر بوت‌استراپ)

پیرامون رابطه جهانی‌شدن و نظامی‌سازی دیدگاه‌های متناقضی مطرح شده است. اگرچه بسیاری معتقدند که جهانی‌شدن و وابستگی متقابل به محدود نمودن نظامی‌سازی می‌انجامد؛ اما برخی ادعا می‌کنند که فرآیند جهانی‌شدن منجر به گسترش نظامی‌سازی می‌شود. در مقابل، گروهی معتقدند که جهانی‌شدن تاثیری بر روند نظامی‌سازی ندارد و این نظامی‌سازی است که فرآیند جهانی‌شدن را کند و یا تسریع می‌کند. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی رابطه علیت بین جهانی‌شدن و نظامی‌سازی در کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه (به‌عنوان منطقه‌ای که دارای سطح بالایی از نظامی‌سازی در جهان است)، با تمرکز بر تحلیل خاص هر کشور طی دوره‌ 2020-2000 پرداخته است. به این منظور از متغیرهای شاخص جهانی نظامی‌سازی (به‌عنوان شاخص نظامی‌سازی)، شاخص جهانی‌شدن kof (به‌عنوان شاخص جهانی‌شدن) و رشد اقتصادی (به‌عنوان متغیر کنترل) استفاده شده است. برآورد مدل نیز با استفاده از آزمون علیت در پانل‌های مختلط نامتجانس که مبتنی‌بر مدل خودرگرسیون برداری (var) و آزمون‌های والد با مقادیر بحرانی بوت‌استراپ خاص هر کشور می‌باشد، انجام شده است. نتایج تجربی نشان‌دهنده وجود رابطه علیت یک‌طرفه مثبت از سمت نظامی‌سازی به جهانی‌شدن (فرضیه نظامی‌سازی منجر به افزایش جهانی‌شدن) در کشورهای مصر و اسرائیل، رابطه علیت یک‌طرفه منفی از سمت نظامی‌سازی به جهانی‌شدن (فرضیه نظامی‌سازی منجر به کاهش جهانی‌شدن) در کشورهای ترکیه و امارات، رابطه علیت یک‌طرفه منفی از سمت جهانی‌شدن به نظامی‌سازی (فرضیه جهانی‌شدن منجر به محدود نمودن نظامی‌سازی) در کشور عمان، رابطه علیت منفی دوطرفه بین نظامی‌سازی و جهانی‌شدن (فرضیه بازخورد) در کشور کویت و عدم وجود رابطه علیت بین نظامی‌سازی و جهانی‌شدن (فرضیه خنثی) برای کشورهای ایران، عراق، لبنان، اردن، بحرین و عربستان می‌باشد. همچنین، عدم وجود رابطه علیت بین جهانی‌شدن و نظامی‌سازی (یا فرضیه خنثی) برای کل پانل تایید می‌شود.

militarization, the cause of globalization or its effect? (study of middle east countries by using bootstrap panel granger causality approach)

1- introductionglobalization has been rising over the years and the trend seems perpetual. ideas, technology, resources and final goods are progressively mobile across international borders. consequently, the economic conditions in most developing countries are not exclusively decided by internal policies and market situations. the world continues to witness intensified interdependence and competition between economies in addition to more benefits to developing countries in terms of more access to international markets, intensify technology transfer from more developed nations. on the other hand, nowadays militarization continues under the impact of technological advances, infrastructural development, geopolitical competition and growth in troop size. in this regard, one of the important economic debates is whether globalization leads to the expansion of militarization (positive causality from globalization to militarization) or helps to control it and promote peace (negative causality from globalization to militarization)? or vice versa, is it the militarization that slows down the process of globalization (negative causality from militarization to globalization) or does it enable the presence in international markets (positive causality from militarization to globalization)?according to these points, the aim of this paper is to examine the causality between globalization and militarization for the 12 middle east countries that have the highest level of militarization in this region over the period 2000-2020. 2- theoretical frameworkthere are arguments in favour of positive impact of globalisation on military expenditure. for instance, it is argued that globalisation stimulates defense spending over social expenditure. moreover, security concessions in free trade arrangements makes it easy for governments to expand military expenditure, but put restrictions on social expenditure. there are arguments in favour of the negative impact of globalisation on military spending. it is opined that military expenditure should fall significantly due to economic liberalisation and globalization. with the rising quest for the acquisition of wealth through trade and economic liberalisation, countries are progressively hesitant to use military means to resolve inter-state disputes. furthermore, with the emergence of the unparalleled forces of globalisation, particularly after the cold war ended, the function of the state as provider of security is believed to be on the decrease.moreover, the reverse causation can also be applicable that is, in the presence of conflict and civil war the governments increase their military expenditures in order to promote the nation state and enhancing their territorial jurisdictions. as a result, internationalization or global integration needs to be forgone. in contrast to the increase in militarization due to the need to import technology and advanced weapons as well as the export of manufactured weapons, it enables the presence in international markets, which leads to the improvement of the level of globalization.3- methodologythe data used in this study covers the period 2000 -2020 for the 12 middle east countries that have the highest level of militarization in this region (turkey, uae, egypt, iran, iraq, lebanon, jordan, bahrain, saudi arabia, kuwait, oman and israel). the chosen time period stems from the availability of data. the variables used in this study include the global militarization index (mil), the overall globalization index (glob), and per capita real gdp (gdpc) as a control variable. the overall globalization index includes economic, social, and political globalization. the economic globalization (36%) consists of actual flows, trade and capital account restrictions. the social globalization (38%) involves data on personal contact, information flows, and cultural proximity.