بررسی کارکردهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی زنانِ دربار عباسی

هدف پژوهش حاضر بررسی کارکردهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی زنان دربار عباسی می باشد. جامعه مورد مطالعه شامل کارکردهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی زنان دربار عباسی طی سال های 132-334 هجری قمری بود. نمونه پژوهش مهم ترین کارکردهای زنان دربار عباسی هم چون کنیزان، مادران خلفا و سرایندگان بود. طرح پژوهش توصیفیتحلیلی است. برای به دست آوردن اطلاعات از روش کتابخانه ای و با مراجعه به کتاب ها و مدارک علمی انجام شد. داده های موثق و مرتبط با موضوع مورد مطالعه با در نظر داشتن گفتمان حاکم بر عصر وقوع حوادث با استفاده از روش تحلیلی صورت گرفت. نتایج نشان داد، در سرزمین های اسلامی به ویژه از عهد عباسیان، جوامع به گروه ها و طبقات گوناگون تقسیم می شدند که هر یک از آن ها از جمله زنان از جایگاه نسبتاً مهمی برخوردار بودند. از بررسی و مطالعه اولیه منابع چنین بر می آید که بعضی از مادران و همسران خلفای عباسی با نفوذ و قدرت سیاسی و اقتصادی خود در صحنه های سیاسی گاه با بروز احساسات، حسادت های زنانه، افزون طلبی و گاه با به کار بستن عقل و منطق در سرنوشت جانشینی خلافت، خاندان های قدرتمند سیاسی و جنگ ها تغییراتی ایجاد کردند و در توطئه های سیاسی نیز نقش داشتند. بعضی از زنان عباسی نیز از موقعیت درباری و مکنت خود در زمینه عمران، آبادانی و فعالیت در امور خیریه سود جستند و برخی نیز در عرصه فرهنگی با سرودن اشعاری غنی اقدام می کردند.

A Study of the Political, Cultural and Economic Roles of the Women of the Abbasid Court(AH 132334)

The purpose of this study was to study the political, cultural and economic roles of women in the Abbasi court. The studied population included all political, cultural and economic roles of women in the Abbasi court in the period of 132 to 334 AH. The sample subsumed the most significant roles of women such as the bondwomen, caliphates’ mothers, the poetess and so on. The research was designed as descriptive analytical type. To collect data library method was applied by referring to books and scientific documents. The related to the subject and authentic data was analyzed via analytical procedure considering the dominant discourse of the historical incidents era. The results revealed that in Islamic realm specially from the Abbasid era, the societies were divided into different groups and classes; each of them had a relatively important position, including women. The results of preliminary study of the sources also indicated that some of the caliphates’ mothers and wives by imposing their influence, political and economic potency in political arena; sometimes by expressing sentiments, female jealousy, extravagance and sometimes by using reason and wisdom exerted changes in destiny of caliphate successor, powerful political dynasties and wars and played roles in political conspiracies. Some Abbasid women also took advantage of their court status and position in the field of development, prosperity and charitable activities, and some of them showed off in the cultural arena by composing rich poems.