تحلیل انتقادی گفتمان غالب در داستان زن زیادی (اثر جلال آل احمد)

هدف پژوهش حاضر تحلیل انتقادی گفتمان غالب در داستان زیادی اثر جلال آل احمد با استفاده از رویکرد نورمن فرکلاف می باشد. جامعه مورد بررسی داستان «زن زیادی» از مجموعه داستان‌هایی به همین نام از جلال‌آل احمد است. نمونه پژوهش نشانه‌های قدرت و مسائل اجتماعی و تاریخی داستان زن زیادی است. طرح پژوهش کیفی و به روش توصیفی تحلیلی در سه سطح توصیف، تبیین و تحلیل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش در این اثر جلال آل احمد نشان از حضور قدرتمند گفتمان سلطه و مردسالارانه در داستان و هم زمان در جامعه زمان وی و حتی در اندیشه خود نویسنده دارد. در نتیجه وجود فرهنگ برتری جنیستی مردان و حیات گفتمان سلطه‌گری و سلطه‌پذیری، به حاشیه‌رانی و منفعل نگه‌داشتن زنان به دست داده‌ است. نکته مهمی که با تحلیل انتقادی گفتمان داستان به‌ دست آمد آن است که ذهنیت استبدادی بیش از قدرت استبدادی در نهادینه ساختن این فرهنگ نقش دارد. از این رو است که شخصیت اصلی داستان در چنین نظامی بیش از آن که مغلوب قدرت و تصمیم مردان خانواده خود باشد، قربانی اندیشه تکامل نیافته و انفعال خود و پذیرش گفتمان سلطه و نهادینه ساختن آن در خود است.

The Critical Analysis of Dominant Discourse in Jalal AlAhmad’s ZaneZiadi Story

The aim of present study was the critical analysis of dominant discourse in Jalal AlAhmad’s ZaneZiadi story by using Norman Fairclough’s approach. The studied universe was ZaneZiadi stories collection with the same title by Jalal AlAhmad. The research sample included power signs and sociohistorical issues of ZaneZiadi story. The design of the research was qualitative and studied by descriptiveanalytic method on three levels namely, description, explanation, and analysis. The results of the study in this work of AlAhmad indicated that the powerful presence of authoritative and patriarchal discourse in the story and simultaneously in the society of the writer own time and even in the thoughts of the writer himself. As a result, the presence of men gender superiority culture and the persistence of domination and submissiveness had led to women marginalization and passiveness. The important point revealed by the story critical discourse analysis was that the tyrannical mentality was more responsible for the institutionalization of that culture more than tyrannical power. Hence in such a system the story main character (protagonist) was the victim of her own undeveloped thought, passiveness, accepting domination discourse, and institutionalizing it in her more than being defeated by the power and decision of men of her family.