تحلیل زمینه‌های اجتماعی داستان بانوگشسپ در حماسه‌های شفاهی

هدف پژوهش حاضر، تحلیل زمینه های اجتماعی داستان بانوگشسپ در حماسه های شفاهی است. داستان زندگی و دلاوری بانوگشسپ، دختر رستم، از قدیم‌ترین روایات حماسی ایران است که علاوه بر بانوگشسپ‌ نامه، در ادبیات عامیانه و حماسه‌های شفاهی ایرانی نیز راه جسته است. این پژوهش بر آن است که با روش توصیفی تحلیلی به تطبیق حماسه های شفاهی و کلاسیک داستان بر مبنای چگونگی تکوین شخصیت زن قهرمان در آنها بپردازد. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که با وجود قدمت روایت منظوم، حماسه های شفاهی بخش های بیشتری از داستان بانو را حفظ کرده یا نقاط خلا آن را پرورش داده است. سلیقه مخاطب عام و جلب رضایت او، افزایش بن‌مایه‌های تغزلی و عناصر مربوط به افسانه و جادو و عناصر معنوی فرهنگ عامه از جملۀ تفاوت های متون شفاهی است. الگوی قدرت بخشیدن به زنان قهرمان در شبیه شدن آنها به مردان که محصول فرهنگ پدرسالارانه است، مهم‌ترین بخش الگوی زن قهرمان در داستان بانوست که در حماسه های شفاهی، به علت فاصله با فرهنگ بسته حاکم بر طبقه نخبه، وجوه زنانه شخصیت بانو پررنگ‌تر شده است.