آنالیز تبدیل موجک تغییرات محتوی الکترونی یونسفر قبل از زمین لرزه‌های بزرگ

زمین لرزه یکی از تلخ ترین و مخرب ترین حوادثی است که زندگی بشر را به خطر انداخته است. بدین جهت این حادثه طبیعی، ذهن محققین و دانشمندان را به خود مشغول ساخته است تا بتوانند نشانه هایی قبل از وقوع زمین لرزه پیدا و سعی در پیش بینی آن نمایند. بر اساس پژوهش های انجام گرفته یکی از پیش نشانگرهای زمین لرزه، تغییرات غیرعادی محتوی الکترونی قبل از وقوع زمین لرزه های بزرگ (بزرگتر از 6 ریشتر) است. در این پژوهش، تغییرات tec در زمین لرزه های 21 مرداد 1391 با بزرگای 6.5 و 6.3 اهرورزقان و زمین لرزه ی 27 فروردین 1392 سراوان با بزرگای 7.5، در دوره های 36 روزه و 32 روزه تعیین و بررسی شده است. بدین منظور یونسفر به صورت مدل تک لایه با استفاده از داده های gps ایستگاه های ژئودینامیک شمال غرب و جنوب شرق کشور به صورت محلی مدلسازی شد. در این پژوهش برای آشکار سازی رابطه ی بین آنومالی تغییرات محتوی الکترونی و زمین لرزههای بزرگ آنالیز تبدیل موجک پیشنهاد شده است. همچنین از موجک متقاطع در بازه ی مشاهداتی یکسان برای آشکار سازی ارتباط بین آنومالی تغییرات محتوی الکترونی و فعالیت های خورشیدی استفاده شد. نتایج حاصل نشان می دهد آنالیز تبدیل موجک تغییرات غیر عادی محتوی الکترونی را در محدوده ی روزهای زمین لرزه به خوبی مشخص کرده و ابزار ریاضی مناسبی برای آشکار سازی ارتباط یاد شده است. همچنین فعالیت های بالای خورشیدی، طوفان های مغناطیسی و موجود نبودن مدار نهایی ماهواره در همان لحظه، از جمله محدودیت هایی هستند که در این روش باید در نظر گرفته شوند. برای مطالعه ی بیشتر با نصب ایستگاه های gps در محدوده گسل های فعال و استفاده از داده های یونوسند و داده های ماهواره ی demeter می توان سری زمانی این تغییرات را با دقت بهتری ثبت و وابستگی آن ها را مشاهده و بررسی کرد.

Wavelet Transform Analysis of Ionospheric Electron Content Changes before Large Earthquakes

Earthquake is one of the most destructive events which menace human life. Therefore, researchers and scientists are trying to find any signals before this natural disaster and maybe to predict it. According to previous efforts and researches done by different scientists, one of earthquake precursors could be unusual changes in electron content before the occurrence of large earthquakes (greater than 6). In this study, the changes in ionospheric electron density on 11 August 2012 AharVaezeghan and on 16 April 2013 Saravan earthquakes are quantified. For this purpose, singlelayer ionospheric model using GPS data of continuous stations in NW and SE Iran was considered. In this paper, an integrated wavelet analysis methodology is proposed to detect and report any relationship between ionospheric total electron content (TEC) anomalies and seismic activities. Crosswavelet analysis as a mathematical tool represented the relationship between abnormal ionospheric total electron anomalies and sun activities. There are some limitations due to high solar activity, magnetic storms and the lack of final satellites orbit at the real time, which should be considered in this method. In order to do a better study to detect ionospheric TEC anomalies related to seismic activities, it can produce a time series of these anomalies by using GPS sites distributed in active faults zones, DEMETER satellite and ionosound data.