ارایه الگوریتمی چند مرحلهای برای مکانیابی پناهگاههای زلزله با استفاده از روشهای تصمیم گیری چند معیاره

مدیریت خسارات زلزله نقش مهمی در توسعه پایدار یک جامعه دارد و باعث آمادگی و کاهش تلفات میشود. جمعیت متراکم شهر تهران، ضعف ساختاری ساختمانها و آسیبپذیری زیرساختها، ضرورت پیش بینی خسارات، آمادگی در برابر زلزله و برنامهریزی برای کاهش تلفات را چند برابر میکند. در این مقاله سعی میشود تا بر اساس جمعیت موجود در ساختمانها، مکانهای مناسبی به عنوان پناهگاههای موقت از میان ساختمانهای با کاربری عمومی برای اسکان بازماندگان زلزله تعیین شود به گونهای که هر ساختمان به نزدیکترین پناهگاه نسبت داده شود و با در نظر گرفتن ظرفیت محدود پناهگاهها، تمام جمعیت در آنها توزیع شوند. بدین منظور ابتدا ماتریس فاصله برای مکانهای با کاربری عمومی تشکیل شد، سپس بر اساس الگوریتم پیشنهادی، چندین راه حل به عنوان گزینههای مناسب برای احداث پناهگاه ارایه شدند و در نهایت بر اساس روش ترکیب وزنی معیارها، گزینهای انتخاب شد که در آن: الف) جمعیت اختصاص داده شده به پناهگاهها به هم نزدیک باشد، و ب) مجموع فواصل پناهگاهها از هم حداقل باشد، به عبارت دیگر با کمترین تعداد پناهگاه، تمام جمعیت اسکان داده شود. با بررسی مکانهای با کاربری عمومی در محله کارون جنوبی در منطقه ده تهران، تنها هجده مورد آنها دارای موقعیت و مساحت مناسب برای احداث پناهگاه بودند که با اعمال الگوریتم پیشنهادی چهار راه حل مختلف برای احداث پناهگاههای کافی حاصل شد. در نهایت بر اساس ترکیب وزنی دو معیار گفته شده، بهترین راه حل انتخاب شد. با توجه به کارایی روش پیشنهادی در منطقه مورد مطالعه، می توان از آن در سایر مناطق نیز برای مکان یابی پناهگاههای موقت زلزله استفاده کرد.