رویکردی ترکیبی به مدل‌های زمین آماری و سیستم‌های اطلاعات مکانی برای ارزیابی نقش پارامترهای مکانی در شیوع سرطان در ایران: مطالعه موردی: سرطان مثانه

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، هرساله حدود 7.6 میلیون نفر بر اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند که 70 درصد از کل مرگ و میرها در کشورهای کم درآمد و متوسط ​​است. همچنین تخمین‌زده می‌شود که این تعداد تا سال 2030 به بیش از 13 میلیون نفر برسد. از آنجایی که میزان ابتلا به سرطان در حال افزایش است و مسائل مربوط به شیوع بیماری‌ها به ویژه سرطان ارتباط مستقیمی با جغرافیا و محیط دارد، این موضوع مدت‌هاست که مورد توجه قرار گرفته‌است. هدف این مطالعه، توسعه مدل‌های مکان آماری و استفاده از سیستم اطلاعات مکانی برای ارزیابی نقش پارامترهای مکانی و عوامل محیطی در شیوع سرطان مثانه در استان‌های ایران است. با توجه به بررسی‌های آماری داده‌های سرطان مثانه در استان‌های ایران، مشخص شد که استان‌های یزد و سیستان بلوچستان به ترتیب بیشترین و کمترین میزان بروز سرطان مثانه را در ایران دارند. همچنین با قراردادن یک مقدار مینیمم و در نظر گرفتن میانگین جهانی سرطان مثانه به عنوان آستانه، مشخص شد که میزان سرطان مثانه در 23% استان ها پایین، در 30% آن‌ها متوسط و در 47% باقی‌مانده بالاتر از میانگین جهانی است. سرطان مثانه به عنوان یکی از معضلات شایع سلامت عمومی در ایران، توزیعی ناهمگون در سطح کشور دارد. این مطالعه با به‌کارگیری الگوریتم جنگل تصادفی، به بررسی توزیع فضایی سرطان مثانه در ایران و پیش‌بینی میزان بروز آن در مناطق مختلف می‌پردازد. نتایج نشان می‌دهد که الگوریتم جنگل تصادفی با دقت قابل‌توجهی، میزان بروز سرطان مثانه را در سراسر ایران پیش‌بینی می‌کند. اجرای مدل بر روی حدود 30 درصد از داده‌های آزمون نشان‌داد که مقدار واقعی داده‌ها با دقت 0.62، پیش‌بینی شده‌است. در نهایت با اجرای یک مدل آماری، عوامل خطر ابتلا به این بیماری رتبه‌بندی شده و میزان سرطان مثانه در کشور پیش‌بینی می‌شود. با توجه به نتایج این مطالعه، به دلیل اینکه نقاط داغ سرطان مثانه در استان‌های مرکزی ایران به ویژه استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری قرار دارند، پیشنهاد می‌شود تحقیقات پزشکی و آماری دقیق‌تری در این زمینه انجام شود.  

a combined approach to geostatistical models and spatial information systems to evaluate the role of spatial parameters in the prevalence of cancer in iran: a case study: bladder cancer

according to the statistics of the world health organization, about 7.6 million people die from cancer every year, which is 70% of all deaths in low- and middle-income countries. it is also estimated that this number will reach more than 13 million people by 2030. since the rate of cancer is increasing and the issues related to the spread of diseases, especially cancer, are directly related to geography and environment, this issue has been considered for a long time. the aim of this study is to develop statistical location models and use spatial information system to evaluate the role of spatial parameters and environmental factors in the prevalence of bladder cancer in the provinces of iran. according to the statistical analysis of bladder cancer data in iranian provinces, it was found that yazd and sistan-baluchestan provinces have the highest and lowest incidence rates of bladder cancer in iran, respectively. also, by setting a minimum value and considering the global average of bladder cancer as a threshold, it was found that the rate of bladder cancer is low in 23% of the provinces, average in 30% of them, and higher than the global average in the remaining 47%. bladder cancer, as one of the common public health problems in iran, has a heterogeneous distribution in the country. using random forest algorithm, this study examines the spatial distribution of bladder cancer in iran and predicts its incidence in different regions. the results show that the random forest algorithm predicts the incidence of bladder cancer throughout iran with considerable accuracy. running the model on about 30% of the test data showed that the actual value of the data was predicted with an accuracy of 0.62. finally, by implementing a statistical model, the risk factors of this disease are ranked and the rate of bladder cancer in the country is predicted. according to the results of this study, because the hot spots of bladder cancer are located in the central provinces of iran, especially isfahan, chaharmahal and bakhtiari provinces, it is suggested to conduct more detailed medical and statistical research in this field.