مطالعه و بررسی مهاجرت پرندگان با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات مکانی (مطالعه موردی مهاجرت پرندگان در تالاب بندعلیخان)

هدف از این پژوهش بررسی و ارزیابی ارتباط بین سطج پوشش گیاهی و پهنه آبی با تعداد پرندگان در تالاب بندعلیخان بین سال‌های 1390 تا 1394 می‌باشد. با توجه به اهمیت تالاب بندعلیخان به عنوان یک تالاب فصلی و دارای آب شیرین که در 35 کیلومتری جنوب شهرستان ورامین واقع شده است از آن بعنوان منطقه مطالعاتی استفاده شده است. در پژوهش جاری ابتدا پیش‌پردازش‌های لازم یعنی تصحیحات رادیومتریکی که خود شامل تصحیحات اتمسفری، خطای نوار شدن و ... می‌باشند بر روی تصاویر لندست 7 و 8 انجام گرفت و سپس نقشه‌های شاخص گیاهی تفاضلی نرمالایز شده (ndvi) و شاخص آب تفاضلی نرمالایزشده (ndwi) با استفاده از تصاویر پیش‌پردازش شده تولید گردیدند. در ادامه با بررسی هیستوگرام شاخص‌های گیاهی و آب تولید شده برای هر سال، حدآستانه مناسب برای هر شاخص انتخاب گردید و با حدآستانه‌گذاری بر روی شاخص‌های گیاهی و آب تولید شده، به ترتیب نقشه‌های پوشش گیاهی و پهنه آبی برای سال‌ بدست آمدند. در هر سال، نقشه‌های بدست آمده توسط داده‌های مرجع که در این پژوهش بصورت دستی و با بررسی تصاویر ماهواره‌ای همان سال انتخاب شده‌اند مورد ارزیابی قرار گرفتند که نتایج آن نشان می‌دهد که میانگین صحت کلی و ضریب کاپای استخراج سطح پوشش گیاهی و پهنه آبی در طی پنج سال به ترتیب برابر با 89.37 % و 81.89 % می‌باشند که نشان از استخراج موفق پارامترهای مذکور می‌باشد. با بدست آمدن پارامترهای موثر یعنی سطح پوشش گیاهی و آب، بین تعداد پرندگان و پارامترهای موثر رگرسیون خطی دو متغیره تشکیل گردید و ضرایب آن بوسیله روش کمترین مربعات برآورد بدست آمدند. نتایج بررسی‌ها و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که مدل و رگرسیون تشکیل یافته بین تعداد پرندگان و پارامترهای سطح پوشش گیاهی و پهنه آبی دارای ضریب تعیین 0.861 و ضریب تعیین تعدیل شده‌ی 0.582 می‌باشد و بیانگر برازش مناسب رگرسیون می‌باشد. در ادامه بوسیله ضرایب بدست آمده و رگرسیون تشکیل یافته تعداد پرندگان در سال 1394 با استفاده از سطح پوشش گیاهی و پهنه آبی همان سال برآورد گردیده و با مقدار واقعی تعداد پرندگان در سال 1394 مقایسه گردید که نتایج آن نشان داد جمعیت پرندگان با صحت 93.1% پیش‌بینی گردیده است. هم‌چنین نتایج نشان می‌دهند که تغییرات شرایط محیطی تالاب پاسخ مشخصی نسبت به تغییرات جمعیت پرندگان و مهاجرت پرندگان می‌دهد.تالاب بندعلیخان به عنوان یک تالاب فصلی آب شیرین برای حفاظت از پرندگان بومی و مهاجر مورد اهمیت می‌باشد. این تالاب در 35 کیلومتری جنوب شهرستان ورامین واقع شده است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بررسی مهاجرت پرندگان با استفاده از سنجش از دور و سامانه‌های اطلاعات مکانی بر روی این تالاب انجام شده است. در این مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره سنجنده landsat، پوشش های پهنه آبی و پوشش گیاهی تالاب به ترتیب با استفاده از شاخص ndwi و ndvi از سال 1390 تا 1394 استخراج گردید. نقشه ها، مساحت پهنه آبی و پوشش گیاهی با استفاده از نرم افزار envi 5.3 بدست آمد. تغییرات مساحت پهنه آبی و پوشش گیاهی با جمعیت پرندگان مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که از سال 1390 تا 1393 مساحت پهنه آبی و پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه روند کاهشی داشته است. جمعیت پرندگان نیز با توجه به خشکسالی و کمبود منابع کاهش یافته است. در سال 1394 با افزایش مساحت پهنه آبی و پوشش گیاهی تعداد جمعیت پرندگان نیز رو به افزایش گذاشته است. ارتباط و همبستگی میان مساحت پهنه آبی و پوشش گیاهی تالاب با جمعیت پرندگان با استفاده از مدل رگرسیون در نرم افزار spss 23 مورد بررسی قرار گرفت. مشخص شد همبستگی میان پهنه آبی و پرندگان برابر 873.0 و همبستگی میان پوشش گیاهی و پرندگان برابر با 660.0 می‌باشد و مشخص شد 2.76 درصد از جمعیت پرندگان آبزی و کنار آبزی به پهنه آبی تالاب وابسته می‌باشند. حدود 6.43 درصد از جمعیت پرندگان آبزی و کنار آبزی به پوشش گیاهی تالاب وابسته می‌باشند. نتایج نشان داد که تغییرات شرایط محیطی تالاب پاسخ مشخص نسبت به تغییرات جمعیت پرندگان و مهاجرت می‌دهد.

study bird’s migration by using remote sensing and Geographic Information System. (case study of bird’s migration in the alikhan wetland)

of this Research is the study and evaluation of the relationship between vegetation area and water area with the number of birds in BandeAlikhan wetland between 2011 and 2015. Due to the importance of BandeAlikhan wetland as a seasonal wetland with fresh water, which is located 35 km south of Varamin city, it has been used as a study area. In the present study, first, the necessary preprocessing, ie radiometric corrections, which include atmospheric corrections, banding errors, etc., were performed on Landsat 7 and 8 images, and then the normalized differential plant index maps (NDVI) and water index. Normalized difference (NDWI) was generated using preprocessed images. Then, by examining the histogram of plant and water indicators produced for each year, the appropriate threshold for each index was selected and by limiting the threshold on plant and water indicators produced, vegetation and water area maps were obtained for the year, respectively. . Each year, the maps obtained by the reference data selected manually in this study by satellite imagery were evaluated, the results of which show that the average overall accuracy and capability coefficient of vegetation surface extraction and of water over five years, with89/37% and 81/89%, which demonstrates the successful extraction of these parameters are. By obtaining the effective parameters, ie the level of vegetation and water, between the number of birds and the effective parameters of linear regression, two variables were formed and its coefficients were estimated by the least squares method. The results of studies and evaluations show that the model and regression formed between the number of birds and the parameters of vegetation surface and water area have a coefficient of determination of 0.861 and an adjusted coefficient of determination of 0.582 and indicate the appropriate fit of regression. Then, by the obtained coefficients and regression, the number of birds in 1394 was estimated using the level of vegetation and water area of the same year and was compared with the actual amount of birds in 1394, the results of which showed that the bird population is 93 . 1. It is predicted. The results also show that changes in the environmental conditions of the wetland provide a clear response to changes in bird populations and bird migration.