اثر طوفان گردوغباری بر روی خصوصیات اپتیکی و تابشی هواویزها در منطقه خاورمیانه

گرد و غبار از طریق کاهش انرژی خورشیدی رسیده به سطح زمین، اقلیم و چرخه هیرولوژیکی را تحت تاثیر قراد داده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی بر جا می گذارد. خاورمیانه از جمله مناطقی در جهان است که بیشترین گزارش طوفان های گرد و غباری را داشته است. در این تحقیق طوفان گردوغباری رخ داده در جولای 2009، با استفاده از عمق اپتیکی هواویز (aod) بدست آمده توسط الگوریتم ساده شده بازیابی هواویز (sara) و داده های زمینی اندازه گیری شده در ایستگاه آئرونت، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. بیشینه aod بدست آمده در منطقه در روز 4 جولای بود، بطوریکه aod در این روز در کویت، اهواز، خلیج فارس، بغداد و ریاض بترتیب به 1.44، 2.56، 1.07، 3 و 1.99 رسید. توزیع اندازه حجمی هواویز (vsd) اندازه گیری شده در ایستگاه آئرونت در روزهای گردوغباری به بیشینه مقدار و در روزهای غیر گردوغباری به کمترین مقدار رسید. خصوصیات اپتیکی استخراج شده از ایستگاه آئرونت از قبیل vsd، آلبیدوی پراکنش منفرد، پارامتر تقارن و شاخص ضریب شکست، بیانگر این بود که هواویزهای گردوغباری ناشی از طوفان در مقایسه با هواویزهای انسانی (آلودگی های صنعتی و وسایل نقلیه) سهم زیادی در منطقه دارد. تابش فرودی موج کوتاه خورشیدی در سطح (dssr) و تابش خالص موج کوتاه خورشیدی در سطح (nssr) با استفاده از مدل اقبال و محصولات جو و زمین مادیس (از قبیل بخار آب، ازن، موقعیت جغرافیایی وآلبیدوی سطح)، sara aod و اندازه گیری های زمینی (آلبیدوی پراکنش منفرد و پارامتر تقارن) بدست آمدند. اثرات تابشی هواویزهای گردوغباری بر روی تابش موج کوتاه فرودی (arfdssr) در روزهای مورد مطالعه (گردوغباری و غیرگردوغباری) بین 51 و 160 وات بر مترمربع و اثرات تابشی هواویزهای گردوغباری بر روی تابش خالص موج کوتاه (arfnssr) بین 39 تا 122 وات بر مترمربع بود. طوفان گردوغباری موجب کاهش 15 تا 20 درصدی dssr در روزهای گردوغباری شد و این کاهش باعث افزایش 66 درصدی واداشت تابشی هواویز (arf) در منطقه گردید. چنین شرایطی می تواند منجر به کاهش دما در بخش زیرین جو و سرمایش سامانه زمین گردد.