بررسی درجه ی آزادی، پراکندگی و خوب بودن رشد شهری تهران و عوامل تاثیرگذار بر آن با استفاده از سنجش از دور و تحلیل های آماری

پراکندگی شهری به عنوان یک نوع خاص از رشد شهری در نظر گرفته می شود که اثرات منفی بسیاری را به همراه دارد. تجزیه و تحلیل رشد شهری با استفاده از داده های مکانی و توصیفی به عنوان یکی از نیازهای اساسی مطالعات جغرافیایی شهری و برنامه ریزی های آینده محسوب می شود. فن آوری سنجش از دور به عنوان یک ابزار موثر برای تشخیص و مدل سازی رشد شهری کاربرد دارد. هدف از این پژوهش، بررسی دقیق میزان و نحوه ی رشد شهری و تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر چگونگی رشد شهری برای شهر تهران می باشد. در این مطالعه، از شش تصاویر ماهواره ای لندست مربوط به بازه زمانی 13951351 استفاده شده است. تصاویر ذکر شده با استفاده از الگوریتم بیشترین شباهت طبقه بندی شدند و نقشه اراضی ساخته شده مربوط به سال 1403 با استفاده از مدل سلول های خودکارمارکوف پیش بینی شده است. درنهایت، پارامترهای آماری مربوط به رشد شهری کلان شهر تهران در دوره های زمانی 44 سال گذشته و 8 سال آینده برای 8 جهت جغرافیایی مختلف بررسی شده است. آزمون کای اسکور پیرسون و مدل آنتروپی شانون برای محاسبه درجه آزادی و پراکندگی و تجزیه و تحلیل رشد شهری استفاده شده است. علاوه بر این مدل ها، شاخص درجه ی خوب بودن نیز برای تجزیه و تحلیل رشد شهری ارائه شده است و تاثیر پارامترهای محیطی بر نحوه ی رشد شهری بررسی شده است. برای پارامترهای درجه آزادی کلی، آنتروپی شانون و درجه ی خوب بودن به ترتیب مقادیر 2/3104، 71/4 و 23/8 بدست آمده است. نتایج نشان می دهد که شهر تهران از درجه آزادی بالا، پراکندگی زیاد و درجه خوب بودن منفی در رشد شهری برخوردار است. پارامترهای شرایط اقلیمی، دمای سطح منطقه و نحوه توزیع راه های ارتباطی تاثیر مستقیم بر میزان و نحوه رشد شهری دارد. نتایج این تحقیق پایه و اساس شناخت عمیق رشد شهر تهران و بهینه سازی برنامه ریزی شهری برای آینده را فراهم کرده است.