اثربخشی بازسازی شناختی بر میزان خودکارآمدی اجتماعی، عاطفی، تحصیلی و خواندن دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری

چکیدهمقدمه: پژوهش با هدف بررسی اثربخشی بازسازی شناختی بر میزان خودکارآمدی اجتماعی، عاطفی، تحصیلی و خواندن کودکان دارای ناتوانی یادگیری انجام شد. روش: پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر پایه چهارم و پنجم ابتدایی مراجعه‌کننده به مرکز ناتوانیهای یادگیری شهر اصفهان بود که از میان آنها 30 نفر به شیوه هدفمند انتخاب و پس از تایید تیم تشخیصی، 15 نفر به طور تصادفی در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار اندازه‌گیری در این پژوهش پرسشنامه سنجش خودکارآمدی کودکان بندورا، موریس و مرسر (2004) بود. شرکت‌کنندگان در این پژوهش قبل و بعد از اعمال مداخله و اندازه‌گیری مجدد خودکارآمدی در مرحله پس‌آزمون و پیگیری (یک ماه بعد از اتمام مداخله)، مورد بررسی قرار گرفتند. گروههای آزمایش و کنترل هر کدام متشکل از 11 دانش‌آموز پسر و 4 دانش‌آموز دختر بودند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه طی 10 هفته متوالی تحت مداخله شناختی در خصوص افزایش خودکارآمدی (افزایش خودآگاهی، بررسی خودپنداره، آموزش خودمشاهده‌گری، خودتنظیمی و خودگویی مثبت) قرار گرفتند، اما گروه کنترل در لیست انتظار برای مداخله پس از پایان دوره آزمایش قرار گرفت و طی دوره آزمایش، آموزشی دریافت نکرد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس، همبستگی و تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: یافته‌ها نشان داد که آموزش توانسته است میزان دانش کودکان از ناتوانی یادگیری و میزان خودکارآمدی آنان را به طور معنی داری افزایش دهد. نتایج تحلیل کوواریانس حاکی از آن بود که بازسازی شناختی قادر است به طور معنی داری به دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری در راستای افزایش خودکارآمدی عمومی (001/0??)، خودکارآمدی تحصیلی (001/0??) و خودکارآمدی اجتماعی در مرحله پس‌آزمون و پیگیری (001/0? ?) کمک کند، اما مداخله بر خودکارآمدی هیجانی و خودکارآمدی خواندن گروه آزمایش تاثیر معنی داری نشان نداد. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری علاوه بر مشکل تحصیلی از نظر اجتماعی آمار بالاتری از افسردگی، تنهایی و عزت نفس پایین را تجربه می‌کنند، با انجام مداخله فوق می‌توان به ارتقا سطح بهداشت روانی آنان کمک نمود.