رابطه هیجان‌های منفی (افسردگی، اضطراب و استرس) با وسوسه و احتمال مصرف افراد وابسته به مواد دارای بازگشت: نقش واسطه‌ای حمایت اجتماعی

مقدمه: اعتیاد اختلالی مزمن و بازگشت کننده است که تاثیرات عمیق اجتماعی، روان‌شناختی، جسمی و اقتصادی در پی دارد. با توجه به تاثیرات آن بر جامعه و افراد هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای حمایت اجتماعی در رابطه ی بین هیجانات منفی با وسوسه و احتمال مصرف افراد وابسته به مواد دارای بازگشت بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری (pls) به روش تحلیل مسیر بود. نمونه پژوهش 130 نفر از افراد وابسته به مواد افیونی مراجعه‌کننده به درمانگاه های ترک اعتیاد شهر زاهدان بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه های حمایت اجتماعی (ssas)، هیجانات منفی (21 dass) و پیش بینی از بازگشت (rps) استفاده شد. داده ها با آزمون های آماری رگرسیون گام‌به‌گام و مدل یابی معادلات ساختاری توسط نرم افزارهای 23 spss و smart pls تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که همبستگی معناداری بین متغیرهای پژوهش وجود دارد. از بین زیر مقیاس های هیجان منفی، افسردگی و اضطراب توان پیش بینی احتمال مصرف مواد را داشتند در صورتی که زیر مقیاس استرس توان پیش بینی قدرت میل افراد وابسته به مواد افیونی دارای بازگشت را داشتند (0.05>p). هم چنین الگوی مدل یابی ساختاری نشان داد که حمایت اجتماعی تاثیر منفی معناداری علیه پیش‌بینی از بازگشت دارد و اثر هیجان های منفی را بر پیش بینی از بازگشت کم می کند و به‌عنوان یک ضربه گیر عمل می کند درحالی‌که هیجان های منفی بر پیش بینی از بازگشت مواد تاثیر مثبت می گذارند و باعث افزایش بازگشت افراد به مواد می شوند (0.05>p). نتیجه گیری: به‌طورکلی مصرف مواد و اعتیاد یکی از معضلات و نگرانی های عمده جهان امروز است و ازآنجاکه انسان موجودی اجتماعی است، به ارتباط با افراد و کمک و حمایت آنان نیازمند است؛ بنابراین حمایت اجتماعی با افزایش سلامت روان شناختی فرد همانند سپری علیه بازگشت پس از درمان عمل می‌کند. ایجاد حمایت اجتماعی برای معتادان در حال ترک یکی از عناصر مهم در کاهش وسوسه و ترک مواد است.