بررسی تغییرات ریخت‌‌شناسی مصب‌‌ها (شبیه‌سازی عددی رودخانه شلمانرود با نرم‌افزار mike21)

ویژگی‌های هندسی و ریخت‌‌شناسی هر رودخانه از مشخصه‌‌های اصلی آن به‌شمار می‌‌آید که به‌وسیله‌ آن برنامه‌‌ریزی مدیریتی حوضه و حفظ منابع طبیعی پیرامون آن انجام می‌‌پذیرد. مصب‌‌ها در دهانه رودخانه‌‌ها در یک منطقه مرزی بین دریا و خشکی تشکیل می‌‌شوند. تغییر شکل مصب‌‌ها بر اثر رسوب‌گذاری و فرسایش، باعث تغییر الگوی جریان رودخانه می‌‌شود. در این پژوهش از مدل هیدرودینامیک (hd) برای محاسبه مقادیر دبی و سرعت و از مدل انتقال رسوب (st) برای محاسبه بار معلق و تراز بستر استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل هیدرودینامیک نشان داد که حداکثر سرعت در 17 کیلومتری ایستگاه شلمان (ابتدای بازه سوم) تقریباً 4/7 متر بر ثانیه است. این مقدار با نزدیک‌شدن به انتهای مصب تا حدود 1/5 متر بر ثانیه کاهش می­یابد. به‌دلیل اهمیت نقش سیلاب ها در تغییرات بستر، مدل با استفاده از دبی سیلاب 25 ساله رودخانه شلمانرود (355 مترمکعب بر ثانیه) برای بازه‌ یک ساله اجرا شد. پس از آن مسیر رودخانه به سه قسمت تقسیم شد و رفتار رودخانه شلمانرود با توجه به تغییر شکل ایجادشده در مقاطع هر قسمت بررسی شد. بیش‌ترین مقدار رسوب‌گذاری در قسمت اول در حالت غیرسیلابی 0/41 متر و در حالت سیلابی 1/1 متر است. در قسمت دوم رسوب‌گذاری افزایش می یابد و در حالت غیرسیلابی به 0/8 متر و در حالت سیلابی به 2 متر می رسد. در قسمت سوم مقدار رسوب‌گذاری بیش‌تراز قسمت­های اول و دوم خواهد بود. بیش‌ترین مقدار رسوب‌گذاری در این قسمت در حالت غیرسیلابی 0/53 متر و در حالت سیلابی 1/4 متر می‌‌باشد.

Investigation of morphological changes of estuaries (Numerical simulation of Shalmanrood river with MIKE21 software)

Geometric and morphological characteristics of each river are its main characteristics by which the management planning of the basin and the conservation of natural resources around it is done. Estuaries are formed at the mouth of rivers in a border area between sea and land. Deformation of estuaries due to sedimentation and erosion changes the pattern of river flow. In this research, the hydrodynamic model (HD) is used to calculate the flow rates and velocity and the sediment transport model (ST) is used to calculate the suspended load and bed level. The results of the hydrodynamic model showed that the maximum speed at 17 km of Shalmaneh station (beginning of the third interval) is approximately 4.7 m /s. This value decreases to about 1.5 meters per second as we approach the end of the estuary. Due to the importance of the role of floods in bed changes, the model was implemented using the 25year flood discharge of Shalmanrood River (355 cubic meters per second) for a period of one year. After that, the river route was divided into three parts and the behavior of Shalmanrud river was studied according to the deformation created in the sections of each part. The maximum amount of sediment in the first part is 0.41 m in nonflood condition and 1.1 m in flood condition. In the second part, sedimentation increases and in nonflood state reaches 0.8 meters and in flood state reaches 2 meters. In the third part, the amount of sediment will be more than the first and second parts. The maximum amount of sediment in this part is 0.53 m in nonflood condition and 1.4 m in flood condition.