نقش طبیعی‌سازی جریان در برآورد حقابه زیست‌محیطی به روش‌های هیدرولیکی و هیدرولوژیکی

تعیین حقابه زیست‌محیطی رودخانه‌ها با استفاده از روش‌های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی با توجه به اطلاعات در دسترس و هزینه و زمان کمتر، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. نکته حائز اهمیت در استفاده از این روش‌ها، مد نظر قرار دادن شرایط طبیعی رودخانه با حذف اثر برداشت‌های بالادست است. برای بررسی ضرورت طبیعی‌سازی جریان و تاثیر آن بر تعیین حقابه زیست‌محیطی رودخانه زاینده‌رود در محل ایستگاه سد تنظیمی (قبل از برداشت‌های عمده شرب، صنعت و کشاورزی) و ایستگاه ورزنه (در نزدیکی تالاب گاوخونی و پس از برداشت‌ها و نفوذ آب) به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. حقابه زیست‌محیطی بر اساس روش تنانت با استفاده از دبی‌های مشاهداتی و طبیعی شده در ایستگاه ورزنه، نشان داد که در صورت استفاده از دبی‌های مشاهداتی، حقابه زیست‌محیطی در حدود 0/6 متر مکعب بر ثانیه به دست خواهد آمد که عملاً آبی در رودخانه جریان نخواهد یافت. در صورتی که با استفاده از دبی طبیعی شده، 16 درصد از پتانسیل رواناب حوضه به محیط زیست اختصاص خواهد یافت. حقابه زیست‌محیطی بدست آمده از روش محیط خیس شده با الگوریتم شیب منحنی در ایستگاه‌‌ سد تنظیمی و ورزنه، به ترتیب 13 و 16 درصد از متوسط دبی طبیعی سالانه کل را برآورد کرده است، که این مقدار در محدوده نتایج قابل قبول روش تنانت اصلاح شده قرار گرفته است. در نتیجه استفاده از روش تنانت اصلاح شده به دلیل سهولت در محاسبه و ارائه توزیع ماهانه حقابه زیست‌محیطی به شرط استفاده از سری زمانی دبی طبیعی شده در محل ایستگاه‌های مورد مطالعه توصیه می‌شود.

Role of flow naturalization in estimating environmental flow by hydraulic and hydrological approaches

Determination of the environmental flow of rivers using hydrological and hydraulic methods has received more attention due to the available information and less cost and time. The important point in using these methods is to consider the natural conditions of the river by eliminating the effect of upstream withdrawals. To investigate the necessity of naturalization of the flow and its effect on determination of the ecological water supply of Zayandehroud river at the location of the Sadetanzimi station (before major drinking, industrial and agricultural harvests) and Varzaneh station (near Gavkhuni wetland and after harvest and water infiltration) has been selected as a case study. Based on the Tennant method, using the observed and naturalized flows at Varzaneh station, the ecological watercourse showed that if the observed flows are used, it will obtain about 0.6 cubic meters per second. It turned out that there would be practically no water flowing in the river. If naturalized flow is used, 16 percent of the basin runoff potential will be allocated to the environment. The environmental flow obtained from the wetted perimeter method with the curved slope algorithm at the Sadetanzimi and Varzaneh station has estimated 13 and 16 percent of the annual average natural flow, respectively, which is within the acceptable results of the modified Tennant method. Has been located. As a result, the use of the modified Tennant method is recommended due to the ease of calculating and providing the monthly distribution of environmental water, provided that the naturalized flow time series is used at the study stations.