تاثیر دبی و رطوبت اولیه بر ضریب زبری مانینگ در فازهای پیشروی و ذخیره در آبیاری جویچه‌ای

ضریب زبری مانینگ پارامتری پیچیده و اثرگذار در آبیاری جویچه‌ای است و تعیین دقیق آن به‌دلیل تغییرات مکانی و زمانی ویژگی‌های خاک و پارامترهای هیدرولیکی جریان، پیچیده است. بنابراین این تحقیق با هدف تعیین ضریب زبری مانینگ در فازهای پیشروی و ذخیره و در رخدادهای اول تا سوم آبیاری انجام شد. در این پژوهش، زبری مانینگ در آبیاری جویچه‌ای در فازهای پیشروی و ذخیره به ترتیب با استفاده از مدل sipar_id و معادله مانینگ تعیین شد. بدین منظور، مقادیر ضریب زبری در دو تیمار دبی ورودی (به طور متوسط 0.27 و 0.53 لیتر بر ثانیه)، دو تیمار دور آبیاری (5 و 10 روز)، دو مزرعه با بافت خاک متفاوت (e و f) و در سه آبیاری اول تا سوم و در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ضریب زبری مانینگ در فازهای پیشروی و ذخیره به ترتیب بین 0.017 تا 0.636 و 0.015 تا 0.317 متغیر بود و مقدار میانگین ضریب زبری در فاز پیشروی بیش‌تر از فاز ذخیره برآورد شد (به ترتیب 0.083 و 0.054). همچنین ضریب زبری مانینگ با افزایش شماره رخداد آبیاری در هر دو فاز، کاهش یافت. در مزرعه f با توجه به بافت خاک سنگین‌تر، اختلاف ضریب زبری مانینگ در هر دو فاز در آبیاری اول و دوم نسبت به زمین e کمتر بود. نتایج همچنین نشان داد که ضریب زبری با دبی و رطوبت اولیه خاک رابطه‌ای معکوس و ضعیف داشت اما دبی نسبت به رطوبت اولیه تاثیرگذارتر بود.

Effect of inflow rate and initial soil moisture on Manning roughness coefficient in advance and storage phases in furrow irrigation

Manning roughness coefficient is a complex and effective parameter in furrow irrigation, and its exact determination is complicated due to spatial and temporal changes of soil characteristics and hydraulic parameters of the flow. Hence, this study was conducted to determine the Manning roughness coefficient in the advance and storage phases and in the first to third irrigation events. In this study, Manning roughness in furrow irrigation in the advance and storage phases was determined using the SIPAR_ID model and the Manning equation, respectively. For this purpose, the value of Manning roughness coefficient for two inflow treatments (an average of 0.27 and 0.53 L/S), two irrigation cycle treatments (5 and 10 days), and two different fields (E and F) was examined in the first to third irrigation events and in three replications. The results showed that the value of Manning roughness coefficient in the advance and storage phases of three irrigation events (first to third irrigation) was between 0.017 to 0.636 and 0.015 to 0.317, respectively. Also, it was found that the average roughness coefficient in the advance phase was more than the one in storage phase (0.083 and 0.054, respectively). In addition, the roughness coefficient in the two phases reduced by increasing irrigation events. In field F, due to the heavier soil texture, the difference in Manning roughness coefficient in both phases in the first and second irrigation was lower than the ones in field E. The results also indicated that the roughness coefficient had an inverse and poor relationship with the initial soil moisture and inflow. However, the inflow was more effective than the initial moisture.