تحلیل و دسته بندی روش‌های تحویل و توزیع آب بر حسب درخواست در شبکه‌های آبیاری

انتخاب روش توزیع و تحویل آب یکی از پارامترهای مهم و اساسی در طراحی شبکه‌های آبیاری محسوب می‌شود که نقش تعیین‌کننده‌ای در انعطاف‌پذیری و بهبود بهره‌وری آب دارند. روش‌های توزیع و تحویل آب با توجه به مدیریت عوامل تحویل آب می‌توانند به روش‌های تحویل گردشی، بر حسب درخواست و برحسب تمایل تقسیم شوند. از میان این روش‌ها، روش بر‌حسب درخواست (توافقی) به عنوان یک روش مشارکتی علاوه بر ارتقاء انعطاف‌پذیری و عدم نیاز به زیرساخت‌های پرهزینه در مقایسه با روش‌های برحسب تمایل، در شبکه‌ها با بهره‌برداری دستی قابل اجرا است. بسته به دامنه تغییرات مجاز عوامل تحویل، محدودیت های اعمال شده بر درخواست زارعین و نحوه‌ حصول توافق میان مدیران شبکه و زارعین تنوع قابل توجهی از روش تحویل توافقی ایجاد می شود. هر یک از روش‌های مذکور، تاثیر مستقیمی بر چگونگی مدیریت و عملیات بهره‌برداری شبکه دارد، که ضرورت طبقه بندی آنها را برای سهولت برنامه ریزی عملیات بهره‌برداری ایجاب می‌کند. تا کنون مبانی مدونی برای دسته‌بندی روش‌های تحویل برحسب درخواست، و طبقه‌بندی آنها ارائه نشده است. در این تحقیق اطلاعات برخی از شبکه‌های آبیاری در داخل و خارج از کشور که با روش برحسب درخواست در حال بهره‌برداری هستند، جمع‌آوری شده است. باتحلیل اطلاعات و بررسی‌های انجام شده، مبانی روشهای برحسب درخواست تدوین، و طبقه بندی آن‌ها صورت گرفت. با توجه به تغییرات عوامل تحویل، و چگونگی حصول توافق، روش‌های تحویل توافقی به سه دسته با انعطاف پذیری حداکثر، متوسط، و حداقل تقسیم شده‌اند.

Analysis and Classification of Arranged Delivery Methods in Irrigation Networks

Selection of appropriate water delivery method is one of the most important parameters in irrigation networks that plays an effective role in determining flexibility and improving water productivity. Depending on the management of delivery parameters, water delivery systems can be classified into three main types of, Rotational, onrequest (arranged), and ondemand methods. Among main delivery systems, on request system is proposed to increase flexibility. This method, while doesn’t need high cost automatic systems, could be applied on existing irrigation networks with minor changes, and manual operation. Depending on the range of delivery parameters variation, limitation on requests, and method of reaching an agreement between managers and farmers, several on request methods could be defined. Each one of the defined methods has direct impact on management of the network, which requires their appropriate classification in order to facilitate operation planning. So far no basis for classification of on request method is introduced. In this research, data are collected from previous researchers and field investigation from some national and international networks, which are operated using onrequest delivery methods. Analyzing the collected data, the basis for classification of on request delivery systems is developed. The onrequest delivery method of the studied network are classified. Regarding variation range of delivery parameters, and method of reaching agreement, on request method is classified in to 3 categories with maximum, medium, and minimum flexibility.