برنامه‌ریزی منابع آب در حوضه آبریز کرخه با توجه به درآمد ناخالص بخش کشاورزی، توازن در توزیع درآمد کشاورزی و تامین حقابه محیط‌زیستی

درمطالعات طرح‌های توسعه منابع آب باید علاوه بر توجیهات فنی، جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی نیز مدنظر قرار داده شود. از این‌رو استفاده از روشهای شبیه‌سازی برای توسعه یک استراتژی مناسب و به منظور تصمیم‌گیری برای آینده منابع آب ‌هر پهنه‌ای امری ضروری بشمار می‌آید. برای شبیه‌سازی حوضه‌ آبریز کرخه از مدل modsim استفاده شده است. دو نوع سیاست کلی، یکی مربوط به میزان تقاضای آب در بخش کشاورزی از جهت مصرف حداقلی، میانه و حداکثری و دیگری مرتبط با چگونگی توسعه سدهای حوضه از جهت اضافه شدن سدهای در دست‌ساخت و مطالعه به سیستم تعریف‌شده‌اند. شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی مدنظر که جهت بررسی هریک از سناریوها در این پژوهش استفاده شده است عبارت‌اند از: سطح زیر کشت، تولید ناخالص داخلی، دبی زیست‌محیطی تالاب هورالعظیم و از همه مهم‌تر ضریب ویلیامسون که بحث کاهش نابرابری اقتصادی و توازن در توزیع درآمد حاصل از کشاورزی میان استان‌های حوضه آبریز کرخه را مورد بررسی قرار می‌دهد. درآخر نیز با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره به نام‌های فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه‌ای و نرم‌افزار super decisions، سیاست‌های مدنظر رتبه‌بندی شده و در کنار انتخاب سیاست برتر نتایج با یکدیگر مقایسه شده است. طبق نتایج در هر دو روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه‌ای، سناریو مشتمل بر توسعه سدهای دردست مطالعه و مصرف کم آب وپس از آن سناریوی توسعه سدهای در دست ساخت و مطالعه حوضه آبریز کرخه در شرایط مصرف آب میانه، به ترتیب بهترین سیاست‌ها برای برنامه‌ریزی در حوضه برمبنای شاخص‌های درنظر گرفته شده هستند.

Water resources planning in Karkheh basin according to the agricultural GDP, equality in the distribution of agricultural and the supplying of environmental requirement

In the study of water resources development projects, in addition to technical issues, economic, social and environmental aspects should also be considered. Therefore, the use of simulation model is the key to develop a reasonable strategy and to decide on the future of water resources in each region. To simulate Karkheh basin, MODSIM model is used as a decision support system. Two main types of policies are investigated, one related to the pattern of water consumption in terms of minimum, medium and maximum consumption, and the other related to how to develop basin dams and add them to the system. The indicators used to study each of the scenarios include the area under cultivation, the GDP from agricultural sector, the environmental flow to maintain the Hoor alAzim wetland and, most importantly, the Williamson coefficient, which examines the issue of reducing economic inequality and equilibrium in the distribution of agricultural income among the provinces of the Karkheh basin. Finally, using the multicriteria decision making methods (MCDM) called AHP and ANP and also the MCDM software Super Decision, the results are compared and the policies ranked. The results show that in both AHP and ANP methods, scenarios including the development of the under study dams and minimal water consumption (which is an ideal scenario) and then the scenario of development of under study and construction dams in medium water consumption, respectively, are the best policies for planning in the basin based on the considered criteria.