رتبه‌بندی شاخص‌های تاب‌آوری دشت مشهد نسبت به کاهش منابع آب زیرزمینی با روش بیزین بهترین-بدترین

عدم امنیت آب یک نگرانی رو به رشد در سطح جهان است، به‌ویژه برای کشورهای در حال توسعه، که در آن طیف وسیعی از فعالیت‌ها از جمله کشاورزی به سیستم‌های تامین آب وابسته است. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای مثال استفاده فزاینده از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی دشت مشهد در نتیجه توسعه کشاورزی و صنایع وابسته در این دشت منجر به تشدید روند نزولی سطح آبخوان آن شده است. از این رو تاب‌آوری دشت مشهد نسبت به کاهش منابع آب زیرزمینی مسئله‌ای بسیار مهم است. در این تحقیق سعی شده است تا با توجه به نظر کارشناسان امر و با استفاده از دو روش بیزین بهترینبدترین و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، پس از تعیین متغیرهای اساسی تاثیرگذار بر مدل به تحلیل اولویت این متغیرها پرداخته شود تا بتوان با استفاده از این دانش، در آینده به تعریف استراتژی‌های اساسی برای افزایش تاب‌آوری این منابع در این دشت پرداخت. با توجه به مرور ادبیات ، این تحقیق اولین تلاش برای به کارگیری روش بیزین بهترینبدترین در این حوزه تحقیقاتی است. نتایج این تحقیق نشان داده‌است که بترتیب نرخ تخلیه آب‌های زیرزمینی در کشاورزی (با وزن نهایی 0.18103 در بخش bwm و 0.21216 در بخش ahp)، منابع آب زیرزمینی موجود کشاورزی (با وزن نهایی 0.20104 در بخش bwm و 0.174165 در بخش ahp)، میزان تلفات آب سطحی و زیرزمینی در بخش کشاورزی (با وزن نهایی 0.10248 در بخش bwm و 0.0884 در بخش ahp)، با ترتیبی متفاوت در دو روش، بالاترین اهمیت را دارا می‌باشند.

Ranking of Resilience Indicators of Mashhad Plain to Groundwater Resources Reduction by Bayesian Best-Worst Method

Water insecurity is a growing concern worldwide, especially for developing countries, where a wide range of activities, including agriculture, depend on water supply systems. Iran is no exception. For example, the increasing use of surface and groundwater resources in the Mashhad plain as a result of the development of agriculture and related industries in this plain has led to an intensification of the declining trend of its aquifer level. Therefore, the resilience of Mashhad plain is very important in reducing groundwater resources. In this research, it has been tried to analyze the priority of these variables after determining the basic variables affecting the model, according to the opinion of experts and using the two bestworst business methods and the process of hierarchical analysis. In the future, knowledge will define the basic strategies for increasing the resilience of these resources in this plain. According to the literature review, this research is the first attempt to apply the bestworst business method in this field of research. The results of this study showed that the discharge rate of groundwater in agriculture with a final weight of 0.18103 in the BWM section and 0.21216 in the AHP section, respectively, the existing agricultural groundwater resources with a final weight of 0.0444 in the BWM section and 0.174165 in the AHP section, the amount of surface and groundwater losses in the agricultural sector with a final weight of 0.10248 in the BWM section and 0.884 in the AHP section, with different order in the two methods, are of the highest importance.