مقایسه روش‌های لایسیمتری و محاسبه‌ای در تعیین نیاز آبی خرما

خرما یکی از مهمترین محصولات باغبانی در ایران است. در این پژوهش پس از اندازه‌گیری میزان تبخیرتعرق خرما توسط لایسیمتر در سال های اول تا سوم رشد گیاه که به ترتیب معادل 274.3، 402.7 و 597.2 میلی‌متر بود، مقادیر نیاز آبی برآورد شده با روش های پنمن-مانتیث فائو، بلانی-کریدل فائو، تشت تبخیر فائو، جنسن-هیز اصلاح شده و هارگریوزسامانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی آماری رگرسیون خطی معادلات تبخیرتعرق نسبت به روش لایسیمتری نشان داد که تمام معادلات در سطح یک درصد معنی‌دار بودند. ضریب تعیین تعدیل شده (r^2adj) بین 0.94 و 0.97 به ترتیب برای معادلات تشت تبخیر فائو و بلانیکریدل فائو در نوسان بود، در حالی که کارایی مدل سازی (ef) از 0.93 در معادله پنمنمانتیث فائو تا 0.95 در معادله بلانیکریدل فائو متغیر بود. کمترین و بیشترین مقدار بیشینه خطای نسبی (me) به ترتیب به معادله هارگریوزسامانی و تشت تبخیر فائو و حداقل و حداکثر تفاوت نسبی بین مقادیر برآورد شده و اندازه‌گیری شده (nrmse) به ترتیب به معادله بلانیکریدل فائو و پنمنمانتیث فائو تعلق یافت. کمترین و بیشترین ضریب جرم باقی‌مانده (crm) نیز در معادلات بلانیکریدل فائو و جنسنهیز اصلاح شده وجود داشت. مقایسه معادلات تبخیرتعرق نشان داد که معادله بلانیکریدل فائو، دارای بیشترین دقت برازش در شهرستان اهواز بود. البته روش‌های پنمنمانتیث فائو و تشت تبخیر فائو نیز دقت خوبی داشتند.

Comparison of Lysimetric and Computational Methods for Determining Water Requirement of Juvenile Date Palm

Date palm is an important horticultural crop in Iran. In this research, after measuring the amount of plant evapotranspiration during first to third years by lysimeter, equal 274.3, 402.7 and 597.2 mm, respectively, plant evapotranspiration was estimated by five methods of FAO PenmanMonteith, FAO BlaneyCriddle, FAO pan evaporation, corrected JensenHeise and HargreavesSamani. Statistical analysis of linear regression of evapotranspiration equations compared to lysimeter showed that all equations were significant at 1% level of probability. The adjusted coefficient of determination (R2adj) was between 0.94 (FAO pan evaporation) and 0.97 (FAO BlaneyCriddle), while modeling efficiency (EF) varied from 0.93 (FAO PenmanMonteith) to 0.95 (FAO BlaneyCriddle). Minimum and maximum of maximum error (ME) were related to HargreavesSamani and FAO pan evaporation equations, respectively. Minimum and maximum of normalized root mean square error (nRMSE) were in FAO BlaneyCriddle and FAO PenmanMonteith equations, respectively. Also maximum and minimum of coefficient of residual mass (CRM) were in FAO BlaneyCriddle and corrected JensenHeise equations, respectively. The FAO BlaneyCriddle equation had the most fitting accuracy in Ahvaz region. However, the methods of FAO PenmanMonteith and FAO evaporation pan had also well accurate.