تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی با رویکرد قیمت گذاری بر اساس نوع محصول در استان مرکزی

توسعه اقتصادی و کاربرد بهینه منابع آب نیازمند آن است که آب به عنوان یک کالای اقتصادی در نظر گرفته شده و با رویکرد اقتصادی مدیریت شود .هدف پژوهش حاضر تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی بر اساس نوع محصول و راندمان مالی کشاورزان در هفت شهرستان از استان مرکزی در سال زراعی 1393-1392 می باشد. برای این منظور با توسعه یک مدل ریاضی بومی ارزش اقتصادی آب برای چهار محصول گندم، یونجه، جو و ذرت علوفه ای از سه روش وزن دهی بر اساس مساحت تحت کشت، حجم آب مصرفی و میزان درآمد هر محصول برای هر منطقه به دست آمد. بر اساس نتایج روش وزن دهی بر اساس حجم آب مصرفی به عنوان مناسب ترین روش انتخاب شد. ارزش اقتصادی آب برای شهرستان های محلات، کمیجان، شازند، ساوه، دلیجان، خمین و آشتیان به ترتیب برابر 5700، 5550،5000، 6700، 3800، 4800 و 6050 ریال در هر متر مکعب به دست آمد. راندمان مالی کشاورزان برای سه حالت، آب رایگان، دریافت 10 درصد قیمت محاسبه شده و دریافت تمام قیمت آب از کشاورز محاسبه شد. حساسیت راندمان مالی به تغییرات درآمدها بیشتر از تغییر در میزان هزینه ها است و راندمان آبیاری با راندمان مالی در همه موارد هم راستا نیست. این بدین معناست که در وهله اول برای افزایش راندمان مالی کشاورزان بهتر است درآمدهای کشاورزان افزایش یابد و همچنین با پرداخت یارانه از هزینه های کشاورز کاسته شود.