برآورد تاریخ بهینه‌ی کشت و مراحل حساس رشد به تنش آبی در مناطق عمده‌ی کشت گندم دیم ایران

متغیرهای اقلیمی از عوامل اصلی کنترل‌کننده‌ی زراعت دیم هستند و انطباق دوره‌ی رویشی و زایشی با شرایط اقلیمی مساعد نیز از طریق تاریخ کاشت فراهم می‌شود. ازاین‌رو، هدف اصلی این پژوهش ارائه‌ی تاریخ رخداد مراحل حساس به تنش آبی (گلدهی و شیری شدن) در راستای دستیابی به عملکرد بهینه در مناطق عمده‌ی کشت گندم دیم ایران است. با توجه به اینکه، شش استان نیمه غربی و شمال‌غربی کشور، بیشترین سطح زیر کشت و عملکرد را در تولید گندم دیم کشور دارند، در این راستا از آمار روزانه‌ی دما و بارشِ 31 ایستگاه همدیدی درطی سال‌های زراعی 78-1377 تا 93-1392 که توان پوشش مناسب منطقه مطالعاتی را داشتند، همچنین اطلاعات بافت خاک استفاده شد. ابتدا ضمن ارائه‌ی تعریفی نو از مقدار بارش موثر، تاریخ کاشت و جوانه‌زنی تعیین و سپس با در نظر گرفتن معیار درجهروز رشد (1700-1400) تاریخ آغاز و پایان مرحله‌ی گلدهی و شیری شدن مشخص شد. محاسبات با نرم‌افزار smada در سه احتمال 90، 80 و 70 درصد و با انتخاب بهترین توزیع آماری انجام شد. بر این اساس، بازه‌ی زمانی یک مهر تا پنج آبان برای جوانه‌زنی و دو بازه‌ی زمانی 15 اسفند تا 15 فروردین و10 اردیبهشت تا 10 خرداد برای دوره‌ی گلدهی و شیری شدن تعیین شدند.