بررسی تغییرات برخی فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون در ماه‌های مختلف آبستنی میش‌های لری‌بختیاری

هدف ازانجام این پژوهش، بررسی تغییرات برخی فراسنجه های بیوشیمیایی خون درمیش نژاد لری‌بختیاری قبل از جفت گیری و ماه‌های مختلف آبستنی و تاثیر تعداد جنین براین فراسنجه ها بود. بدین منظور 20 راس میش نژاد لری‌بختیاری انتخاب و با قوچ های بارور جفت گیری داده شدند. یک ماه قبل ازجفت گیری و هم‌چنین در ماه های اول تا پنجم آبستنی نمونه خون از میش ها اخذ و فراسنجه های بیوشیمیایی و آنزیمی شامل کلسیم، فسفر، منیزیم، اوره، کراتینین، بیلی روبین تام، ast، alp و ggt اندازه‌گیری شدند. غلظت کلسیم و فعالیت ast در زمان‌های موردمطالعه ثابت بوده ولی در ماه آخر آبستنی افزایش یافت (p<0/05). غلظت منیزیم در ماه دوم و ماه آخر آبستنی افزایش (p<0/05) و غلظت فسفر در دوره آبستنی نسبت به ماه پیش از جفت گیری کاهش یافت (p<0/05). غلظت کراتینین در ماه دوم و سوم آبستنی نسبت به دیگر ماه‌های آبستنی کاهش (p<0/05) و غلظت بیلی روبین تام در ماه چهارم و غلظت اوره در نیمه دوم آبستنی افزایش پیدا کرد (p<0/05). فعالیت ggt تقریباً ثابت بود، اما در ماه چهارم آبستنی کاهش (05/0p<) و فعالیت alp طی دوره آبستنی به‌طور کلی روند افزایشی داشت (p<0/05). میانگین غلظت فراسنجه های موردمطالعه در میش های تک قلو آبستن تفاوت معنی داری با دوقلو نداشت (p<0/05). براساس نتایج این مطالعه تغییرات بیوشیمیایی خون در میش‌های نژاد لری‌بختیاری می تواند برای ارزیابی وضعیت فیزیولوژیکی آن‌ها در دوران آبستنی استفاده شود.

investigation of some blood biochemical parameters changes in pregnant lori bakhtiari ewes during different months of pregnancy

the aim of this study was to investigate the changes of some blood biochemical parameters in lori bakhtiari ewes during different months of pregnancy and the influence of fetus numbers on these parameters. for this purpose, 20 ewes of lori bakhtiari breed were selected and mated with fertile rams. one month before mating and in the first to fifth months of pregnancy blood samples were collected from ewes and biochemical and enzymatic parameters including calcium, phosphorus, magnesium, urea, creatinine, total bilirubin, ast, alp and ggt were measured. the concentration of calcium and ast activity were constant at the times of the study, but they increased in the last month of pregnancy (p<0.05). magnesium concentration increased in second month of pregnancy (p<0.05) and phosphorus concentration was decreased during pregnancy compared to the month before mating (p<0.05). creatinine concentration decreased in the second and third months of pregnancy compared to other months of pregnancy (p<0.05). total bilirubin and urea concentrations increased during fourth month and the second half of pregnancy, respectively (p<0.05). ggt activity was almost stable during study period but decreased in the fourth month of pregnancy (p<0.05), and alp enzyme activity showed increasing trend during pregnancy period (p<0.05). the mean concentration of the studied parameters in singleton ewes was not significantly different from twins (p <0.05). based on the results of this study, blood biochemical changes in lori bakhtiari ewes can be used to assess their physiological status during pregnancy.