خودبوم‌شناسی؛ رهیافتی در تبیین تعامل اخلاقی انسان با طبیعت

بحران‌های زیست محیطی با به خطر انداختن حیات در زمین، موجب شده است تا انسان به ناچار به دنبال راه حل و جلوگیری از گسترش این بحران‌ها برآید. از آنجا که نقش انسان در بروز بحران‌های زیست محیطی انکارناپذیر است، برخی معتقدند برای حفاظت از محیط زیست، باید یک چارچوب یا آیین‌نامه رفتاری برای تعامل درست انسان با طبیعت تدوین شود تا همگان به رعایت آن ترغیب گردند. در این راستا، فلاسفه در چند دهه اخیر سعی کرده‌اند تا با بسط تفکرات و الزامات اخلاقی به موجودات ماسوای انسان، سهم خود را در تبیین این آیین‌نامه رفتاری ایفا نمایند. در این بین، انسان‌‌شناسی برآمده از اندیشه اسلامی، توان ارایه چارچوب جامعی برای تعامل درست اخلاقی انسان با طبیعت را دارد. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی می‌کوشد تا شرح جامعی از تبیین رهیافت اخلاق زیست محیطی با نام «خودبوم‌شناسی» ارایه دهد.