تبیین تلازم مطلق‌گرایی و واقع‌گرایی

یکی از شیوه‌های دسته‌بندی مکاتب اخلاقی، تقسیم این مکاتب به واقع‌گرایی و غیرواقع‌گرایی بر اساس نظریه‌های مربوط به فرا اخلاق است. هر یک از مکاتب واقع‌گرا و غیرواقع‌گرا، لوازم و پیامدهایی را در پی دارند. از جمله لوازم و پیامدهای واقع‌گرایی اخلاقی، مطلق‌گرایی اخلاقی عنوان شده است. در این نوشتار تلاش شده تا ضمن اشاره به منبع این تقسیم‌بندی و ارایه تعریف مورد قبول از واقع‌گرایی اخلاقی و بیان مراد خود از مطلق‌گرایی و تفاوت آن با نسبی‌گرایی اخلاقی، با استفاده از نظریه‌های اندیشمندان اسلامی معاصر، پاسخ قانع‌کننده‌ای برای سوال اصلی این نوشتار مبنی بر اینکه «آیا می‌توان جاودانه بودن اصول ارزش‌های اخلاقی را اثبات کرد؟» و نیز «نحوه استنتاج جاودانه بودن این اصول از واقع‌گرایی اخلاقی چگونه است؟» ارایه شود. بر این اساس، ضمن انتخاب دیدگاه خود مبنی بر مطلق‌گرایی حداقلی، دیدگاه سه اندیشمند اسلامی معاصر، یعنی شهید مطهّری، آیت‌الله جوادی آملی و آیت‌الله مصباح که هر کدام تلاش کرده‌اند تا با تبیینی متفاوت، مطلق‌گرایی و جاودانه بودن احکام اخلاقی را اثبات کنند، نقد و بررسی شده و این نتیجه به دست آمده که در مجموع، مطلق‌گرایی اخلاقی می‌تواند به عنوان یکی از پیامدها و لوازم واقع‌گرایی اخلاقی مورد توجه قرار گیرد و دست‌کم با توجه به تبیین آیت‌الله مصباح این مهم دست یافتنی است.