نقش فرد و موقعیت در قضاوت اخلاقی

یکی از رویکردهای پژوهشی در زمینه قضاوت اخلاقی که اخیراً بر آن تاکید شده، رویکرد تفاوت‌های فردی است. مقاله حاضر برای بررسی نقش تفاوت‌های فردی درباره قضاوت اخلاقی در مورد یکی از معماهای اخلاقی کلاسیک، یعنی معمای واگن انجام شده است. 389 دانشجو در دو پژوهش شرکت کرده‌اند. در پژوهش اول، 225 دانشجو علاوه بر پاسخ به معمای واگن، به خزانه بین‌المللی گویه‌های شخصیت و مقیاس تجدیدنظرشده جهت‌گیری دینی پاسخ داده‌اند. در پژوهش دوم، 164 دانشجو علاوه بر پاسخ به نسخه دیگری از معمای واگن، به پرسش‌نامه شخصیت هگزاکو، پرسش‌نامه کنجکاوی و اکتشاف 2 و مقیاس خودارزیابی معنویت پاسخ داده‌اند. نتایج دو پژوهش نشان می‌دهد که تفاوتی بین دو جنس در قضاوت اخلاقی وجود ندارد. سن، متغیرهای دینی و شخصیتی (به جز وظیفه‌شناسی در پژوهش اول، و صداقت-فروتنی در پژوهش دوم) رابطه‌ای با قضاوت اخلاقی نداشتند. مقایسه دو نسخه معمای واگن نشان می‌دهد که احتمال مخالفت با آسیب رساندن به یک نفر در صورتی که پیامد جانبی نجات جان چند نفر باشد (معمای دوم)، کمتر از موردی است که آسیب رساندن به یک نفر، وسیله‌ای برای نجات جان چند نفر است (معمای اول). طبق این نتایج، قضاوت اخلاقی درباره معمای واگن به تفاوت‌های فردی چندان حساس نیست. موقعیت و قصد عامل (فراتر از پیامدهای عمل) مولفه تعیین‌کننده‌ای در قضاوت اخلاقی درباره اعمال دیگران است.