تعابیر سه‌گانه اخلاق در مختصات فکری دکارت

دکارت را پدر فلسفه جدید نامیده‌اند؛ زیرا وی با درانداختن شیوه خود در روش، در پی تاسیس الگوی جدیدی از معرفت‌شناسی بود. این روش در تمام ابعاد فلسفه وی نمایان است به گونه‌ای که نظام اخلاقی وی بر این روش استوار است، وی برخلاف شتهرتی که در روش به دست آورد، هرگز نتوانست به همان میزان، در اخلاق که دغدغه وی بود، مقبولیت عام بیابد؛ زیرا وی نتوانست طرحی جامع و منسجم در اخلاق پی‌ریزی کند. این پژوهش، به معرفی اخلاق در مختصات فکری وی می‌پردازد. هدف این پژوهش، تبیین اخلاق دکارتی در سه حوزة اخلاق موقت، اخلاق باور، اخلاق دائم می‌باشد. نتیجه بررسی توصیفی تحلیلی هر یک از این حوزه‌ها، آن است که اخلاق موقت برخلاف اسمش، اخلاقی پایه برای دو تعبیر دیگر اخلاقی مدنظر ماست. اخلاق دائم را هم باید «مستنتج» نامید. در تبیین ارتباط هر یک از این اخلاقیات، که به‌صورت پلکانی قرار دارند، باید اذعان کرد که نمی‌توان از اخلاق موقت، جهشی به‌سوی اخلاق دائم داشت. اخلاق موقت، مقدم بر روش، اخلاق باور دوشادوش روش و در نهایت، اخلاق دائم موخر از روش دکارتی است. در هر یک از این عرصه‌ها نقدهایی مطرح شده است.