تحولات ساختار کالبدی میدان‌های شهر تهران، مطالعه موردی میدان‌های امام خمینی، بهارستان، انقلاب و آزادی

میدان های شهری ایران در گذر از سنت به مدرنیته دچار تغییرات ساختاری گوناگون شده اند. این تغییرات در یک فرایند تغییر فضایی منجر به پیدایش مسایل کالبدی و اجتماعی و مشکلات ناشی از آن برای مردم شده است. به منظور مدیریت و ارایه راهکارهای مواجهه با این مشکلات، شناخت ویژگی های ساختاری میدان های شهری ضروری است. در این پژوهش تحولات ساختاری میدان های شهری مورد بررسی قرار گرفته است. میدان های شهر تهران با تاکید بر چهار میدان اصلی (امام خمینی، بهارستان، انقلاب و آزادی)، به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شده است. روش تحقیق در این پژوهش تاریخی – تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز بر پایه دو شیوه اسنادی و مشاهده میدانی صورت گرفته است. بدین منظور از منابع مختلف، ویژگی ها و شاخص های ساختاری هر میدان استخراج شده و در چهار میدان موردی پژوهش، توصیف و تحلیل شده است. نتایج یافته ها نشان دهنده تفاوت ساختار میدان های امام خمینی و بهارستان در دوره قاجار با میدان های انقلاب و آزادی که به ترتیب در دوره پهلوی اول و دوم ساخته شده، می باشد. میدان های دوره قاجار عناصر سنتی و مدرن را با یکدیگر در درون و بدنه میدان عرضه می داشته در حالیکه میدان های دوره پهلوی از ویژگی های ساختاری میدان سنتی دور شده و به میدان مدرن و فلکه تبدیل شده است. روند تغییر پس از انقلاب اسلامی نیز ادامه داشته است.