پردازش داده‌های ماهواره‌ای، دگرسانی، کانیسازی و ژئوشیمی در محدوده اکتشافی مهرخش، شمال‌ غرب بیرجند

منطقه مهرخش در شرق ایران و در 110 کیلومتری شمال غرب بیرجند واقع شده است. این محدوده شامل برونزدهایی از ولکانیک های پالئوسن ائوسن بوده که توده نیم عمیق کوارتز دیوریتی در آن ها نفوذ نموده است. پی جویی اولیه در این منطقه به کمک پردازش داده های ماهواره ای آستر به روش نقشه بردار زاویه طیفی دگرسانی های پروپلیتیک، آرژیلیک و سرسیتیک را بارز کرد که با مشاهدات صحرایی تایید شدند. دگرسانی های اصلی منطقه شامل پروپلیتیک، آرژیلیک و سیلیسی کربناته می باشند. کانی سازی به اشکال رگه ای (شمال، مرکز و غرب منطقه) و پراکنده (شمال منطقه) دیده می شود. رگه ها دارای امتداد شمال غرب جنوب شرق تا شمالیجنوبی و شیب 85 تا 90 درجه می باشند. رگه ها بیشتر سیلیسی سولفیدی هستند و کانی های سولفیدی در سطح شدیدا اکسید شده و مالاکیت، آزوریت، کالکوزیت، کوولیت، هماتیت و گوتیت تشکیل شده اند. کانی اولیه سولفیدی در منطقه دیده نشد. کانی های باطله کلسیت، کوارتز و باریت می باشد. حداکثر مقدار پراکندگی مس، روی و سرب در رسوبات آبراهه‌ای در مناطقی است که در بالادست آن کانی سازی رگه ای وجود دارد و در ارتباط با دگرسانی های آرژیلیک کربناته پروپلیتیک می باشد. محدوده تغییرات عناصر در نمونه های ژئوشیمیایی بر مبنای سنگ در رگه ها به‌صورت زیر است: مس 43500130 گرم در تن، روی 17013 گرم در تن، سرب 39918 گرم در تن، طلا تا 50 میلی گرم در تن و نقره 3/27 2/0گرم در تن. بیشترین میزان عناصر در نمونه های ژئوشیمیایی بر مبنای سنگ در محل کانی سازی پراکنده در واحدهای لیتیک توف و آندزیتی است. انطباق خوبی بین نتایج پردازش های ماهواره ای آستر با دگرسانی، کانی سازی و بی هنجاری های ژئوشیمیایی در محدوده مورد مطالعه وجود دارد. با توجه به گسترش دگرسانی‌ها، ژئوشیمی، نوع کانی سازی عمدتا رگه ای و همچنین ارتباط آنها با سیستم شکستگی ها می توان کانسار مهرخش را در رده کانسارهای اپی ترمال قرار داد