زمین‌شناسی، مراحل کانی‌سازی و زمین‌شیمی هاله‌های دگرسانی کانسار مسمولیبدن (±نقره) سنج (شمال کرج)، کمان ماگمایی البرز

کانسار مسمولیبدن سنج واقع در بخش مرکزی کمان ماگمایی البرز و شمال استان البرز (کرج) قرار دارد. منطقه سنج به طورکلی متشکل از سنگ‌های نفوذی مافیک تا حدواسط ترشیری و انواع سنگ‌های آذرآواری است. سیل نفوذی سد کرج با ترکیب مونزوگابرو، مونزودیوریت و دیوریت به سن ائوسن بالایی در سنگ‌های آذرآواری سازند کرج نفوذ کرده و در مجاورت آن کانی‌سازی استوک‌ورکانتشاری عناصر مس و مولیبدن (±نقره و طلا)، رخداده است. کانه‌‌های سولفیدی (کالکوپیریت، بورنیت، مولیبدنیت و پیریت)، اکسیدی (مگنتیت و هماتیت) و کربناته (مالاکیت و آزوریت) مهم­ترین پاراژنز کانی‌سازی در منطقه هستند. کانی‌سازی کوارتزسولفیدی استوک‌ورک به­عنوان غنی‌ترین بخش کانسنگ با متوسط عیارهای 5/2 درصد مس و 2/0 درصد مولیبدن همراه با دگرسانی پتاسیکفیلیک در میزبان توف پورفیری قابل مشاهده است. کانی‌سازی انتشاری نیز متشکل از کانی‌های پراکنده کالکوپیریت و مولیبدنیت با متوسط عیارهای مس 2/1 درصد و مولیبدن 08/0 درصد همراه با دگرسانی آرژیلیک حدواسط در میزبان آندزیت توف پورفیری رخداده است. پهنه غنی‌سازی برون‌زاد با گسترش کم، متشکل از کانسنگ اکسیهیدروکسیدی با کانی‌سازی ضعیف مس و کانسنگ سولفیدی غنی‌شده (جانشینی) با بیشینه عیار مس 8/2 درصد مشخص می‌شود. دگرسانی‌های مگنتیتبیوتیت (سیلیکات پتاسیم)، پتاسیکفیلیک (مجموعه فلدسپار ‌پتاسیکبیوتیتسریسیتکوارتز±پیریت)، آرژیلیک حدواسط (مجموعه کائولینیتایلیت±کوارتز±کلسیت) و پروپیلیتیک (مجموعه اپیدوتکلریتلامونتیتکلسیت±پیریت)، دگرسانی‌های اصلی کانسار سنج هستند. براساس مطالعات زمین‌شیمی دگرسانی، بالاترین تمرکز عیاری عناصر کانه‌ساز مس و مولیبدن در دگرسانی‌های پتاسیکفیلیک با حضور کانی‌سازی کوارتزسولفیدی استوک‌ورک صورت گرفته و دگرسانی‌های آرژیلیک حدواسط و پروپیلیتیک از عیار کمتری برخوردارند.