جداسازی محیط های بیابانی بر پایه آستانه های اکوژئومورفیک

تفکیک محیط های بیابانی از غیربیابانی اغلب به دلیل تنوع بالای الگوهای پوشش گیاهی، خاک و سنگ در مجاورت یکدیگر دشوار است. مطالعه روند تغییرات اکولوژیک و ژئومورفولوژیک یک منطقه می تواند در تعیین آستانه های اکوژئومورفیک به منظور تفکیک محیط های بیابانی از غیربیابانی بر پایه پتانسیل های برگشت پذیری و پتانسیل های فرسایش پذیری ملاک عمل قرار گیرد. به طوری که بر اساس نسبت پتانسیل های فوق میزان تاب آوری و ارتجاعیت اکولوژیک اکوسیستم دچار تغییر می شود. هدف از این پژوهش جداسازی محیط های بیابانی در بخشی از استان خراسان رضوی بر پایه مرزهای اکوژئومورفیک می باشد. لذا در این پژوهش، با استفاده از چهار نقشه لیتولوژی، پوشش گیاهی، رده بندی خاک و نقشه هم بارش، تغییرات نسبت پتانسیل های فرسایش پذیری و برگشت پذیری مورد مطالعه قرار گرفته است. در ابتدا با انتخاب منطقه ای محدود در سطح استان که از لحاظ گرادیان اقلیمی و ارتفاعی بیانگر شیب تغییرات باشد، چهار نقشه فوق تفکیک گردید. از داده های رقومی tm/etm و نقشه های زمین شناسی و خاک در مقیاس 1:250000 در تولید نقشه های مذکور استفاده شده است. به منظور ارزیابی صحیح تر این جداسازی، پیاده سازی یک طبقه بندی نظارت نشده بر روی تصویر سنجنده modis از منطقه مطالعاتی، به خوبی روند تغییرات عوامل اکوژئومورفیکی را همگام با تغییرات چهار نقشه فوق نشان می دهد. بررسی تغییرات اکولوژیک و ژئومورفولوژیک همگی در یک راستا روند تغییر نسبت پتانسیل های فرسایشی و برگشت پذیری را در منطقه مطالعاتی تایید کردند. نتایج پژوهش مشخص کننده دو آستانه یا گذر اکوژئومورفیک در منطقه مورد بررسی می باشد، گذر اکوژئومورفیک از منطقه غیربیابانی به نیمه بیابانی و گذر اکوژئومورفیک نیمه بیابانی به محیط بیابانی تفکیک شدند