سنگ‌شناسی و زمین‌شیمی سنگ‌های مافیک مجموعه افیولیتی بی‌بی مریم، پهنه گسلی نهبندان، در شرق ایران

افیولیت بی بی مریم بخشی از مجموعه افیولیتی نهبندان، به سن کرتاسه، در بخش شمالی پهنه گسلی نهبندان، شرق ایران، است. سنگ‌های مافیک این مجموعه شامل بازالت، دیاباز و گابرو هستند. نبود سنگ های دگرگونی رخساره شیست سبز، شیست آبی و آمفیبولیت، فقدان سنگ های کومه ای پریدوتیتی با وجود فراوانی پریدوتیت های گوشته ای، عدم مشاهده گابروی کومه ای علیرغم فراوانی گابروی ایزوتروپ، نبود دسته دایک های دیابازی به صورت یک واحد مستقل، گسترش اندک آهک پلاژیک و چرت های رادیولاریتی و غنی شدگی سنگ‌های مافیک از عناصر ناسازگار و کمیاب خاکی سبک در مقایسه با مورب عادی، دلایل نوزاد بودن حوضه اقیانوسی و افیولیت های منطقه محسوب می گردد. ماگمای مادر به وجود آورنده سنگ های مافیک این مجموعه، از نوع تولئیتی آبیسال بوده است. مقادیر متوسط tio2 و k2o به ترتیب برابر با 47/0 و 19/0 درصد وزنی در سنگ های منطقه حاکی از ارتباط آن ها با یک ماگمای مورب عادی است. در عین‌حال مقادیر و نسبت های عناصر کمیاب و کمیاب خاکی حاکی از غنی بودن ماگما از عناصر ناسازگار در مقایسه با ترکیب مورب عادی است. مجموعه شواهد زمین شناختی و زمین شیمیایی بیانگر این است که پهنه گسلی نهبندان اساساً یک کافت میان اقیانوسی غیر عادی بوده است.