ظرفیت‌ تعاملات روستایی شهری و توانمندسازی ساختاری کشاورزان در راستای پایداری اقتصاد روستایی (مورد مطالعه: شهرستان سمیرم)

مقدمه ظرفیت تعاملات روستایی شهری یکی از ارکان بنیادین اقتصاد پایدار روستایی که نادیده انگاشتن آن در نظام برنامه ریزی توسعه اقتصادی کشورهای کمتر توسعه یافته همچون ایران موجب گسترش اندک دیگر فعالیت های اقتصادی، دسترسی اندک به منابع، امکانات و زیرساخت های اقتصادی شده که پایداری اقتصادی روستاهای آن را با چالش های جدی روبرو کرده است. در این پژوهش شهرستان سمیرم مورد مطالعه قرار گرفته تا اثرگذاری اندازه جریان های روستایی- شهری در توانمندسازی ساختاری کشاورزان و شاخص های پایداری اقتصاد روستاها مورد ارزیابی قرار گیرد.مواد و روش هااین پژوهش از روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. جمع آوری داده ها با پرسشنامه انجام شده، جامعه آماری روستاهای شهرستان سمیرم است. با توجه به تعداد بهره برداران در 30 روستا (2341) حجم نمونه برابر با 314 نفر شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. آیتم ها با استفاده از مقایس پنج نقطه ای لیکرت رتبه بندی شدند. برای سنجش متغیر مستقل ظرفیت تعاملات روستایی - شهری، تعداد 26 گویه. ابعاد مختلف توانمندسازی ساختاری کشاورزان، به مثابه متغیر میانجی، از طریق 18 گویه و برای سنجش شاخص های پایداری اقتصاد روستایی (متغیر وابسته)، تعداد 23 گویه مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل ها از طریق نرم افزارهای spss و amos انجام شد. اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرها با استفاده از مدل معادلات ساختاری (sem) تعیین گردید.نتایج و بحثنتایج نشان داد که با مقایسه اثر کل هر عامل، افزایش جریان پول و سرمایه به روستاها، بیشترین تاثیر را در ارتباط با تاثیر تعاملات روستایی - شهری بر توانمندسازی ساختاری کشاورزان داشته است. این موضوع به دلیل بهره گیری از انتقال جریان سرمایه از شهرها و وجوه نقد ارسالی آن ها به ویژه افراد روستایی شاغل در شهرها دارد که می تواند محرک توسعه اقتصاد روستاها گردد. در این راستا شاخص فرصت (آموزش و آگاهی بخشی) بالاترین میزان اثرگذاری در ارتقاء توانمندی کشاورزان روستایی را داشته و در ارتباط با اثر گذاری تعاملات روستایی- شهری بر پایداری اقتصاد روستایی  شاخص افزایش سرمایه گذاری، بالاترین میزان اثرگذاری را به خود اختصاص داده است.نتیجه گیریهرچند، افزایش اندازه جریان های فضایی روستایی - شهری (ظرفیت تعاملات روستایی- شهری) بر پایداری اقتصاد روستایی که خود تابعی از ارتقاء توانمندسازی ساختاری کشاورزان است اثرگذاری مثبت دارد. اما، عوامل درون‌زاد اثرگذار بر اندازه جریان‌های روستایی - شهری به‌عنوان موانعی ذاتی در بهبود شاخص‌های توانمندسازی ساختاری روستاییان هنوز چشمگیر است. بنابراین برای ارتقا پایداری اقتصاد روستایی در ناحیه مورد مطالعه باید از سویی به افزایش جریان های مالی و سرمایه گذاری متاثر از تعامل روستایی - شهری در بخش های مختلف اقتصاد روستایی به ویژه در گستره متنوع سازی فعالیت ها، و از دیگر سو به آموزش و آگاهی بخشی مستمر کشاورزان و دسترسی آنها به منابع مادی به‌عنوان مهمترین عوامل ارتقاء پایداری اقتصاد روستایی توجه ویژه ای شود. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که از میان شاخص‌های توانمندسازی ساختاری کشاورزان تحت تاثیر تعاملات روستایی و شهری، شاخص «فرصت» (آموزش و آگاهی) و «دسترسی» (دسترسی به منابع مادی) بیشترین تاثیر را در ارتقای توانمندی کشاورزان دارند. همچنین شاخص «سرمایه گذاری» بیشترین تاثیر را بر پایداری اقتصاد روستایی دارد. در این راستا، افزایش تعاملات بین کشاورزان و کارشناسان شهری، همراه با تحصیلات حاصل از این تعاملات، موجب تقویت پیوند کشاورزان با بازارهای بین‌المللی و در نتیجه رونق تولید صادرات محور شده است.

capacity of rural-urban interactions and structural empowerment of farmers toward rural economy sustainability (case study: semirom county)

introduction the capacity of rural-urban interactions is one of the fundamental pillars of a sustainable rural economy, which neglecting it in the economic development policy and planning system of less developed countries such as iran has led to the expansion of other economic activities, little access to economic resources, facilities and infrastructures, which the economic stability of its villages has faced serious challenges. in this research, the county of semirom has been studied in order to evaluate the effect of the size of rural-urban flows on the structural empowerment of farmers and the sustainability indicators of the rural economy. materials and methods.this research has been done by descriptive-analytical and survey method and using library and field tools. data collection was done with a questionnaire, the statistical population is the villages of semirom county. according to the number of farmers in 30 villages (2341), the sample size was equal to 314 people, which was obtained through cochran’s formula. the items were rated using a five-point likert scale. to measure the independent variable of the capacity of rural-urban interactions, the number of 26 items. different dimensions of farmers’ structural empowerment were evaluated as mediator variables through 18 items and 23 items were evaluated to measure rural economy sustainability indicators (dependent variable). analyzes were done through spss and amos software. the direct and indirect effects of the variables were determined using the structural equation model (sem).results and discussion the results showed that by comparing the total effect of each factor increasing the flow of money and capital to the villages, it had the greatest effect in relation to the effect of rural-urban interactions on the structural empowerment of farmers.this issue is due to the use of the capital flow transfer from the cities and the cash they send from the cities to the villages, especially the rural people working in the cities, which can stimulate the development of the rural economy. in this regard, the index of opportunity (education and awareness) has the highest level of influence in improving the capabilities of rural farmers, and in relation to the impact of rural-urban interactions on the stability of the rural economy, the indicator of increasing investment has the highest level of influence.