کانه‌زایی طلا، مس و فلزات همراه در محدوده هیرد شمالی، خراسان جنوبی، شرق ایران

مقدمه محدوده معدنی هیرد شمالی با مساحتی حدود 25 کیلومتر مربع در استان خراسان جنوبی و 140 کیلومتری جنوب شهرستان بیرجند واقع شده است. در این ناحیه توده‌های نفوذی متوسط تا اسیدی با ترکیب گرانودیوریت تا گرانیت نفوذ کرده و توالی آتشفشانی- رسوبی ترشیری را تحت تاثیر قرار داده‌اند. در محدوده مورد مطالعه کانی سازی با دگرسانی های سیلیسی، سرسیتی، تورمالینی، کلریتی و کربناتی همراه است. ساختار و بافت این نهشته ها شامل رگه ها و رگه های مسطح و به ندرت استوک ورک، پراکنده، بریده و توده ای است.مواد و روش هاپس از بررسی مطالعات کتابخانه ای، بازدید میدانی از محدوده مورد نظر انجام شد. از تمامی واحدهای سنگ شناسی موجود، توده معدنی و دگرسانی اطراف کانسار نمونه برداری شد. 57 نمونه برای آنالیز icp-ms و icp-oes گرفته شد. مشخصات کلیه نمونه های جمع آوری شده و ایستگاه های مورد مطالعه به دقت ثبت گردید. سپس نتایج آنالیز در نرم افزارهای مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج و بحثکانی سازی در محدوده مورد مطالعه به صورت رگه هایی با ضخامت های مختلف در امتداد شکستگی ها و پهنه های گسلی دیده می شود و بیشترین کانی سازی در بازالت ها و آندزیت بازالت محدوده رخ داده است. آمفیبول و پلاژیوکلاز عموماً به کلریت و سریسیت تبدیل شده اند که نشان دهنده تاثیر آب های جوی بر سنگ های محدوده است. پیروکسن ها نیز در ترکیب پس زمینه دیده می شوند. در نمونه های مورد تجزیه و تحلیل، 29 نمونه دارای مقادیر بالاتر از یک درصد مس هستند که از این تعداد 18 نمونه دارای مقادیر بالاتر از پنج درصد مس است. حداکثر مقدار مولیبدن در نمونه های به دست آمده برابر با 1.1 درصد بود. 30 نمونه دارای مقادیر بالاتر از 0.12 درصد سرب و 12 نمونه دارای مقادیر بالاتر از 1 درصد سرب بوده و حداکثر میزان سرب اندازه گیری شده در نمونه های این محدوده بالاتر از 3 درصد بوده است. 28 نمونه دارای مقادیر بالاتر از 0.2 درصد گوگرد و 3 نمونه دارای مقادیر بالاتر از 1 درصد گوگرد و حداکثر میزان گوگرد اندازه گیری شده در نمونه های این محدوده بالاتر از 3 درصد بوده است. با رسم نمودارهای همبستگی. عنصر مس نیز همبستگی خوبی با عنصر mo دارد. (al, ti, cr, ni) al با ti و همچنین کروم همبستگی قوی با ni دارد. عنصر طلا نیز به شدت با آهن و آرسنیک همبستگی دارد.نتیجه گیریبررسی‌های ژئوشیمیایی عناصر همراه نشان می‌دهد که ماگمای منشا کانی‌سازی در ناحیه هیرد شمالی حاصل فرورانش بوده و از این رو نوع i است. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که طلای موجود در داخل ساختار پیریت قرار گرفته و با توجه به پاراژنز مس و مولیبدن و همچنین وجود مس به شکل کانی‌های کالکوپیریت می‌تواند نشان‌دهنده نزدیکی کانی‌سازی مس و مولیبدن باشد.

mineralization of gold, copper and associated metals in the northern hired area, south khorasan, east iran

introductionnorthern hired mining area with an area of about 25 square kilometers is located in south khorasan province and 140 kilometers south of birjand city. in this area, intermediate to acidic intrusive masses with the composition of granodiorite to granite have infiltrated and affected the tertiary volcanic-sedimentary sequence. in the studied area, mineralization is associated with siliceous, sericite, tourmaline, chlorite and carbonate alterations. the structure and texture of these deposits include planar veins and veins and rarely stockwork, scattered, sheared and massed. materials and methodsthe studied area is located in the southern part of south khorasan province. this area is located 145 km south of birjand city and north of hired village. the way to access this mineral area is the paved road from birjand to khosf and then hird or from nehbandan to hired. after reviewing the library studies, a field visit was made to the target area. according to the area, samples were taken from all existing lithological units, mineral mass and alteration around the mine. 57 samples were taken for icp-ms and icp-oes analysis. the characteristics of all collected samples and studied stations are carefully recorded. then, the analysis results were analyzed in the relevant software. results and discussionin this range, intermediate to acidic intrusive masses with the composition of granodiorite to granite have infiltrated and affected the tertiary volcanic-sedimentary sequence. according to the field observations, the most important changes that have been identified on the surface of the earth are: 1) quartz-tourmaline-sericite, 2) carbonate and 3) propylitic. in the samples, plagioclase crystals can be seen both in the background and as phenocrysts, which sometimes have zoning. a number of plagioclases have been dissolved and recrystallized. the mafic minerals in the rock are amphibole and pyroxene.amphiboles and plagioclase have generally changed to chlorite and sericite, which indicates the effect of atmospheric waters on the rocks of the region. mineralization in the studied area can be seen in the form of veins with different thicknesses along fractures and fault zones, and most of the mineralization has occurred in the basalts and basaltic andesite of the area. amphibole and plagioclase have generally changed to chlorite and sericite, which indicates the effect of atmospheric waters on the rocks of the region. pyroxenes are also seen in the composition of the background. in the analyzed samples, 29 samples have values higher than one percent of copper, of which 18 samples have values higher than five percent of copper. the maximum amount of molybdenum in the obtained samples was equal to 1.1%. 30 samples have values higher than 0.12% of lead and 12 samples have values higher than 1% of lead and the maximum amount of lead measured in the samples of this area was higher than 3%. 28 samples have values higher than 0.2% of sulfur and 3 samples have values higher than 1% of sulfur and the maximum amount of sulfur measured in samples of this area was higher than 3%. by drawing correlation diagrams. cu element also has a good correlation with mo element. (al, ti, cr, ni) al with ti and also, cr has a strong correlation with ni. the gold element is also strongly correlated with iron and arsenic.conclusiongeochemical investigations of associated elements show that the source magma of the mineralization in the northern hired area is the result of subduction and hence it is type i. these investigations show that the existing gold is placed within the pyrite structure and according to the paragenesis of copper and molybdenum and also the presence of copper in the form of chalcopyrite minerals, it can indicate that the mineralization of copper and molybdenum is near the thermal source is formed, while gold mineralization is of epithermal type.