منشاء و ژئودینامیک دلریت‌های گنبد نمکی کوهرنگ

در این مقاله به بررسی خصوصیات سنگ شناسی و ژئوشیمیایی سنگ های مافیک ناحیه کوهرنگ به عنوان بخشی از پهنه ساختاری زاگرس در استان چهارمحال و بختیاری پرداخته می شود. سنگ های آذرین گنبد نمکی کوهرنگ دارای بافت اینترگرانولار و گاهی افتیک با کانی شناسی پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول، تیتانیت و لوکوکسن می باشند. این سنگ ها حاوی 10.48- 02.47- درصد وزنی سیلیس بوده و از نظر ترکیبی در محدوده سنگ های آذرین بازیک قرار می گیرند. این سنگ ها میزان k2o متغیر (34.28-1.4 درصد وزنی)، na2o متوسط (1.11–2.37 درصد وزنی)، mgo (5.21–6.29 درصد وزنی) و *fe2o3 (3.93- 4.60 درصد وزنی) را نشان می دهند. میزان tio2 در آنها نسبتا بالاست. در نمودار به هنجار شده به کندریت غنی شدگی از lrees نسبت به عناصر hrees مشاهده می شود که بیانگر ماهیت emorb برای ماگمای منشا این سنگ هاست. نمودارهای ژئوشیمیایی، شکل گیری سنگ های منطقه در محیط درون صفحه و ریفت قاره ای را نشان می دهد که دارای منشا مانتوی آستنوسفری بوده و آلایش پوسته ایی چندانی را متحمل نشده است. نسبت cao/al2o3 برابر 0/48-00/66 به همراه الگوی تخت در hree موید یک منشا مانتویی اسپینل دار است.

Source and geodynamics of dolerites of Kuhrang salt dome

IntroductionFormation and rocks of Kuhrang salt dome in Zagros zone, Chaharmahal Va Bakhtiari province, are equivalent to the same units in the Hormuz Formation of Persian Gulf. Evaporate basins of Late Precambrian – Early Cambrian resulted in the deposition of Hormuz and similar series (Arian and Noroozpour, 2015; Motiei, 2001). The basins were formed due to the extensional tectonic phase, as a continental rift, in the continental crust of Iran and neighboring countries occurred during Infracambrian (Nabavi, 1976; Stöcklin, 1968; Berberian and King, 1981). Acidic and mostly alkaline magmatism is dominated in the rifts resulting from the extensional phase (Berberian and King, 1981).Magmas of the continental rifts mainly have alkaline nature and they are rich volatile material (e.g. halogens and CO2) and LILE (Lithophile large ion elements), indicating they are driven from enriched sources of the mantle (Wilson, 1989; Bailey, 1983). In the continental rift regions, the lavas mostly form during the fractional crystallization of basaltic magmas which are contaminated by the variant degree of crustal sources (Wilson, 1989).The aim of the paper is the determination of geochemical characters, tectonic setting and source of the doleritic rocks of Kuhrang salt dome by using wholerock analyses.Materials and methodsAfter field sampling and microscopic studies, 8 fresh samples were analyzed for wholerock geochemical determination by ICPES and ICPMS methods in ACME lab (Vancouver, Canada). Results and discussionThe igneous rocks of Kuhrang salt dome display the including textures (intergranular and sometimes ophitic). Their mineralogy consists of plagioclase, pyroxene, amphibole, titanite and leucoxene. Compositionally, the rocks have 47.0248.10 %wt. of SiO2. Therefore they plot in field of basic igneous rocks. The rocks display variable contents of K2O (3.344.28 wt.%), medium values of Na2O (1.112.37 wt.%), MgO (5.216.29 wt.%) and Fe2O3*(3.934.60 wt.%).In the Zr/TiO2Nb/Y diagram (Winchester and Floyd, 1977), the studied rocks are plotted in basalt field and have subalkaline nature. Also, the samples display tholeiitic nature on the Ce/YbTa/Yb diagram (Pearce, 1982). The chondrite normalized REE patterns show low enrichment in the LREEs relative to HREEs, which confirm EMORB nature for their origin. Geochemical diagrams (e.g. Zr/YZr (Pearce and Norry, 1979); Zr/4Y2 Nb (Meschede, 1986); Zr/117Th Nb/16 (Wood, 1980); TiZr (Pearce, 1982)) show that the rocks have occurred in tectonic setting of intracontinental rift. TiO2 concentrations (2.382.48 wt.%) are relatively high in the rocks suggesting asthenospheric mantle (enrichment mantle) as their source. Moreover, flat patterns in HREEs (TbN/YbN= 1.581.74) and CaO/Al2O3 ratios (0.480.66) demonstrate spinelmantle sources rather than garnet ones. Enrichment of Ba, Rb, K and K2O>Na2O and Rb/SrBa/Rb diagram (Furman and Graham, 1999) reveal a mantle source involvement of phlogopite (Rosenthal et al., 2009).ConclusionBasic magma of Kuhrang salt dome doleritic rocks, show subalkaline nature (tholeiite) with various K2O contents. It has been formed in tectonic setting of intra continental rift due to low partial melting of phlogopite spinel lherzolite of asthenospheric mantle.