ارزیابی فعالیت‌های مورفوتکتونیکی حوضه‌های آبریز ساحلی واحد ژئومورفولوژیکی تالش (ایران-آذربایجان) با استفاده از شاخص‌های مورفومتری

منطقه مورد مطالعه حوضه ساحلی تالش که از دره سفیدرود تا کشور جمهوری آذربایجان امتداد یافته است، ازجمله مناطقی است که از لحاظ تکتونیکی به دلیل حضور گسل‌های متعدد در این منطقه، در معرض تحولات شدید تکتونیکی قرار دارد. ازاین‌رو تعیین میزان فعالیت‌های تکتونیکی این حوضه‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف این پژوهش بررسی میزان تکتونیک فعال، براساس بررسی‌های مورفوتکتونیکی و مورفومتری حوضه‌های آبریز مسلط به دریای خزر در واحد تالش است. برای دستیابی به اهداف این مطالعه با استفاده مدل ارتفاعی رقومیalos-polsar  و با کمک نرم‌افزار hec-geohms محدوده مورد مطالعه به 37 حوضه آبریز تقسیم و شبکه زهکشی و آبراهه‌های منطقه مورد مطالعه استخراج گردید. با استفاده از شاخص‌های مورفومتری، محاسبه و تحلیل مورفوتکتونیکی منطقه در نرم‌افزارهای arcgis10.2 و  saga2.1.2 انجام گرفت. این شاخص‌ها عبارتند از: شاخص نسبت پهنای کف دره به عمق دره (vf)، نسبت شکل حوضه (bs)، شاخص عدم تقارن آبراهه ها (af)، منحنی شاخص هیپسومتری و انتگرال هیپسومتری(hi)، شاخص سینوسیته رودخانه (s)، شاخص تقارن توپوگرافی (t). به‌منظور ارزیابی و طبقه‌بندی حوضه‌های آبریز مورد مطالعه از لحاظ فعالیت‌های تکتونیکی از یک شاخص واحد به نام شاخص ارزیابی نسبی فعالیت‌های تکتونیکی (iat)1 استفاده و نتایج به ‌دست ‌آمده با داده‌های لرزه‌نگاری منطقه مورد مطالعه اعتبار سنجی گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد علی‌رغم قرار گرفتن گسل‌های متعدد در این منطقه تنها 38 درصد از حوضه‌های آبریز منطقه مورد مطالعه از لحاظ تکتونیکی در طبقه‌بندی فعال قرار گرفته و سایر حوضه‌ها از فعالیت تکتونیکی متوسط تا کم برخوردارند.