کاهش اثرات مخاطرات طبیعی (زلزله) بر محیط‌زیست شهری با تاکید بر ظرفیت‌ سازی (موردپژوهشی: شهر زاهدان)

مخاطرات طبیعی در سده های متمادی، مشکلات و گره‌های گسترده‌ای در ارتباط با توسعه جوامع انسانی ایجاد کرده است. طبق بررسی‌ها، عواملی چون وجود گسل‌ها در اطراف شهر، تراکم جمعیتی، حاشیه‌نشینی بالا و در نتیجه مساکن غیر استاندارد و کمبود فضاهای باز و سبز، شهر زاهدان را در مقابل مخاطرات طبیعی آسیب‌پذیر نموده است. ظرفیت‌سازی نهادی، رویکردی برای ارتقاء فرصت‌های مشارکت عمومی و دستیابی به نتایج موفقی برای توسعه‌ی پایدار از راه آموزش و مشارکت مردم و نهادهای شهر، شرایط جغرافیایی و اکولوژیکی آن است. این پژوهش با هدف تحلیل کاهش اثرات مخاطرات طبیعی (زلزله) بر محیط‌زیست شهری با تاکید بر ظرفیت‌سازی، انجام ‌شده است. جهت گردآوری اطلاعات پژوهش از مشاهده، پرسشنامه، توزیع نرمال داده‌ها از آزمون کلموگروفاسمیرنوف و بررسی تفاوت مقادیر متغیرها از رتبه‌بندی و آزمون t استفاده ‌شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که براساس نتایج آزمون t، در بعد نهادی زیر معیار «میزان دسترسی به مکان‌های امن در صورت وقوع زلزله احتمالی در سطح 0.05 و دیگر زیر معیارها در سطح کمتر از 0.001 معنی‌دار می‌باشند. در بعد کالبدی– فضایی مولفه‌های «دسترسی به معابر اصلی و شریانی و میزان فرسودگی منازل مسکونی محله‌ی شما در سطح 0.05 و مولفه‌های اعتماد به واحد مسکونی از نظر معماری و مهندسی در سطح 0.01 و دیگر زیر تفاوت معنی‌داری خاصی وجود نداشت؛ و در بعد اجتماعیاقتصادی غیرمعیارهای «میزان اطلاع‌رسانی عمومی به ساکنان هنگام وقوع زلزله و مشورت با افراد آگاه در راستای کاهش آسیب‌پذیری در سطح 0.05 و زیر معیار پوشش بیمه‌ای مسکن شما در سطح 0.01 معنی‌دار است، از لحاظ آسیب‌پذیری در نواحی مرکزی و حاشیه‌ای بیشترین دسترسی به فضاهای آزاد و کمترین آسیب‌پذیری وجود دارد.