تحلیل عوامل موثر بر کاهش بهره‌وری فعالیت کشاورزی مناطق روستایی (موردمطالعه: بخش کاکاوند شهرستان دلفان)

امروزه بهره‌وری یک عامل مهم در شرایط اقتصادی و اجتماعی کشورهاست که می‌تواند سبب تلاش بیشتر و ایجاد انگیزه در جهت نوآوری و سرمایه‌گذاری شود. وضعیت کشاورزی کشور نشان می‌دهد که این فعالیت در اکثریت مناطق، فاقد بهره‌وری لازم است که این مشکل علاوه بر این‌که ریشه در وابستگی کشور به درآمدهای نفتی، بی‌توجهی به پیوند بخش کشاورزی با صنعت در سیاست‌گذاری‌های کلی و مسائل کلان دیگری دارد هم چنین وابسته به شرایط و ویژگی‌های خاص محلی مناطق روستایی است که پژوهش حاضر نیز در این راستا، با رویکرد کیفی هدفمند از طریق مصاحبه 71 کشاورز و 15 نفر از متخصصان و خبرگان محلی با منطق اشباع نظری در پی شناسایی سه دسته عوامل، مسائل و پیامدهای کاهش بهره‌وری کشاورزی در مناطق روستایی مورد مطالعه است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عواملی از قبیل ساختار ارضی نامناسب، ضعف سرمایه انسانی و اجتماعی، عقب‌ماندگی در مکانیزاسیون، ضعف مدیریت مهار آب و کمبود زیرساخت ‌های توزیع و انبارداری از مقوله‌های اصلی اثرگذار بر کاهش بهره‌وری فعالیت کشاورزی هستند که ریشه در مسائلی از جمله عدم وجود برنامه جامع توسعه کشاورزی، نبود توجه جدی به بحث آموزش و ترویج در کشاورزی، عدم توجه کافی به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشاورزی، بی‌توجهی به الگوی توسعه مکانیزاسیون در کشاورزی، نبود برنامه اقتصادی در راستای توانمندی محیطی مناطق، فقدان سیستم‌های منظم و هوشمند کاشت و داشت و برداشت دارد. این شرایط بخش کشاورزی در نواحی روستایی را با پیامدهایی چون تغییر کاربری اراضی، خروج بهره‌برداران کشاورزی از فعالیت‌های تولیدی، مهاجرت جوانان روستایی، کاهش امنیت غذایی و تغییر در ساختار اشتغال به نفع اشتغال‌های کاذب روبرو ساخته است.