بهینه‌سازی نقشه حساسیت نسبت به فرسایش آبکندی با استفاده از روش‌های تلفیقی آماری داده محور (مطالعه موردی: حوضه طرود-نجارآباد)

اولین و کلیدی ترین گام در زمینه کاهش خسارات و مدیریت فرسایش خندقی که باعث هدر رفت منابع آب و خاک می گردد، تهیه نقشه حساسیت فرسایش آبکندی می باشد. در پژوهش حاضر پتانسیل وقوع فرسایش آبکندی در حوضه طرود نجارآباد با استفاده از عدم قطعیت روش نظریه شواهد و رگرسیون چند متغیره خطی و هم چنین ترکیب روش های فوق الذکر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. به این منظور در ابتدا نقشه موقعیت مکانی خندق ها با استفاده از منابع مختلف تهیه گردید و از 217 خندق شناسایی شده به طور تصادفی 70 درصد (152 خندق) برای مدل سازی و 30 درصد (65 خندق) برای اعتبارسنجی در نظر گرفته شد. در گام بعد 14 پارامتر موثر در رخداد خندق در منطقه مطالعاتی شامل پارامترهای توپوگرافیک، ژئومورفومتریک، محیطی و هیدرولوژیک برای مدل سازی انتخاب گردید. نتایج روش رگرسیون چند متغیره نشان داد که پارامترهای کاربری اراضی، شیب و فاصله از آبراهه بیشترین تاثیر را در رخداد خندق داشته اند. نقشه های حساسیت تهیه شده به 5 کلاس حساسیت خیلی کم تا خیلی زیاد گردید. روش های مساحت زیر منحنی و شاخص سطح سلول هسته به منظور اعتبار سنجی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج صحت سنجی نشان داد که مدل ترکیبی دارای مقدار مساحت زیر منحنی (auc) بیشتر (0.933) نسبت به مدل های نظریه شواهد دمپسترشفر (0.914) و رگرسیون چند متغیره (0.890) می باشد و هم چنین مقدار scai در مدل ترکیبی از حساسیت خیلی کم به سمت حساسیت خیلی زیاد دارای روند نزولی می باشد که بیانگر تفکیک مناسب کلاس های حساسیت در این مدل می باشد. با توجه به دقت عالی روش ترکیبی ارائه شده در این پژوهش، نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده تصمیم گیران و مدیران محلی به منظور کاهش خسارات و روش شناسی ارائه شده در این پژوهش می تواند در مناطق مشابه جهت تعیین مناطق حساس به فرسایش آبکندی مورد استفاده قرار گیرد.