هدایت و مهار شهر-منطقه‌های چندمرکزی: به ‌کارگیری رهیافت برنامه‌ریزی فضایی راهبردی

شهر-منطقه‌های چندمرکزی همچون یکی از انواع سیستم‌های فضایی که محصول فرایندهای شتابنده ی رشد فضاهای اختصاص‌ یافته به فعالیت‌های انسان هستند، دارای ویژگی‌های ‌منحصر به خودشان بوده و متناسب با ماهیت و چیستی خود در رویارویی با فرایندها و روندها، رفتارهایی مختص به خود را بروز می‌دهند. در بسیاری از تجربه‌های جهانی؛ به ویژه در جوامع کمتر توسعه ‌یافته‌ای که دارای سیستم و سازوکار برنامه‌ریزی و مدیریت شهری کارآمد نیستند، درک نادرست از ماهیت این فضاها و شیوه هدایت و مهار مبتنی بر این درک نادرست، مانع دستیابی به توسعه فضایی درخور چنین سیستم‌هایی است. رهیافت‌ها و رویه‌های سنتی توان رویارویی با چنین فضاهایی را ندارند و با تداوم به کارگیری این رویه‌ها، ساختارهای فضایی شهرمنطقه‌ها رها شده و هدایت و مهار نشده و انباشتی از مشکلات ناگشوده برجا می‌مانند. این مقاله به پشتوانه نگاه سیستمی به پدیده‌های فضایی و در نظر آوردن یک شهرمنطقه چندمرکزی همچون یک سیستم، در پی اثبات صلاحیت رهیافت برنامه‌ریزی فضایی راهبردی همچون شیوه‌ای پاسخ‌گو به چالش‌های شهرمنطقه‌های چندمرکزی است. پژوهش پایه ی این مقاله از نوع پژوهش تبیینی است که با اختیار رویکردی توصیفی تحلیلی در پی تشریح رویدادها و تبیین چگونگی ارتباط میان آن‌ها در یک چهارچوب مبتنی بر تفکر سیستمی است. دستاورد اصلی این مقاله، تحلیل مشخصه‌های منحصربه‌فرد «شهرمنطقه‌های چندمرکزی» و دستیابی به مدل نظری هدایت و مهار آن‌ها با به‌کارگیری ابزار برنامه‌ریزی فضایی راهبردی است.