بررسی تغییرات جذب عناصر کم مصرف و پرمصرف در گیاه دارویی پونه (mentha pulegium l.) کشت شده در شرایط گلخانه ای تحت تاثیر عناصر مس و روی

سابقه و هدف : استفاده از عوامل به زراعی یکی از روش های معمول در تو لید گیاهان دارویی می باشد. مس و روی ازعناصر کم مصرف و عوامل به زراعی بوده که در غلظت های پایین، رش د و نمو گیاهان را افزایش می دهد، در حالی کهغلظت های بالای این عناصر می تواند به عنوان یک عامل محدودکننده، نشانه های نامطلوبی در گیاه ایجاد کند. از طرفدیگر، کشت و کار گیاهان دارویی در خاک های دارای آلودگی فلزات سنگین مانند مس و روی به دلیل عدم انتقال اینعناصر به داخل متابولیت های ثانویه توصیه گردیده است . در مورد تاثیر فلزات سنگین و عناصر کم مصرف در گیاهانزراعی و سبزیجات پژوهش های وسیعی صورت گرفته، ولی رفتا ر گیاهان دارویی در چنین شرایطی خوب مطالعهنشده است . از آن جا که پدیده کمبود و بیش بود مس و روی در کشور قابل مشاهده بوده، بنابراین در این پژوهشجذب عناصر کم مصرف و پر مصرف توسط گیاه دارویی پونه در یک خاک دچار کمبود و بیش بود عناصر مس و رویدر شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل شامل سه سطح مس (صفر، 5 و 25 میلی گرم در کیلوگرم خاک ازمنبع سولفات مس ) و سه سطح روی (صفر، 10 و 50 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات روی) و برهمکنشآن ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه طراحی و اجرا شد.1818 میکروگرم / 317 میکروگرم بر گلدان ) و روی ( 27 / یافته ها: نتایج نشان داد که بیش ترین جذب مس ( 4ب ه دست آمد . بیش ترین جذب آهن و منگنز cu5zn و 50 cu25zn بر گلدان ) اندام هوایی به ترتیب از تیمار 101537 میکروگرم بر گلدان، فسفر و پتاسیم اندام هوایی به ترتیب / 3674 و 41 / اندام هوایی به ترتیب به میزان 12حاصل شد . بیش ترین جذب مس، روی، آهن cu5zn 380 میلی گرم بر گلدان از تیمار 10 / 21 و 52 / به میزان 881235 میکروگرم بر گلدان ، فسفر به میزان / 18744 و 68 /4 ،1802/85 ،291/ و منگنز ریشه به ترتیب به میزان 33cu5zn 115 میلی گرم بر گلدان در تیمار 50 / و پتاسیم به میزان 94 cu25zn 22/56 میلی گرم بر گلدان در تیمار 50مشاهده گردید.نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که گیاه دارویی پونه دارای قدرت جذب و انتقال ب الای از عناصر به اندامهوایی می باشد. با توجه به این که گیاه دارویی پونه جنبه تازه خوری و ادویه ای نیز داشته، بنابراین مصرف پونه کشتشده در خاک های دارای آلودگی مس و روی به علت جذب و انتقال این عناصر به اندام هوایی با احتیاط لازم صورتگیرد. تیمار ترکیبی سطوح پایین مس و روی بیش ترین جذب پتاسیم، فسف ر و منگنز و آهن اندام هوایی را ایجاد کرد .ولی در تیمار ترکیبی سطوح بالاتر این عناصر بر همکنش منفی بین مس، روی، آهن و منگنز، فسفر و پتاسیم مشاهدهگردید. پس باید در میزان کاربرد آن ها همراه با یکدیگر دقت لازم صورت می گیرد.