ارزیابی عدم قطعیت مربوط به تخمین مرز تغییرات شوری خاک در دشت ارومیه با روش انتروپی حداکثر اریب

سابقه و هدف: کاهش سطح آب دریاچه ارومیه و باقی ماند پهنه وسیعی از زمین های شور در سال های اخیر، باعثافزایش خطر شوری در اراضی کشاورزی مجاور دریاچه شده است. اهداف این پژوهش عبارت بودند از: 1- بررسیتغییرات مکانی شوری خاک با استفاده از داده های نامطمین و روش انتروپی حداکثر اریب؛ 2- تخمین مرز بین اراضیشور و کشاورزی و نیز 3- پیش بینی عدم قعطیت همراه با تخمین مرز بین اراضی در جنوب دشت ارومیه بود.مواد و روش ها: برای انجام این پژوهش نمونه برداری بر روی شبکه ای با فاصله نقاط 500 متر صورت گرفت اما درمناطقی که تغییرات شوری خاک شدید بود، نمونه برداری با فواصل 250 متر انجام شد. منطقه مطالعاتی مساحتی درحدود 5000 هکتار از اراضی حاشیه غربی دریاچه ارومیه در جنوب دشت ارومیه در استان آذربایجان غربی را در برداشت. نمونه برداری یک بار در پاییز 1388 و بار دیگر در بهار 1389 انجام گرفت. هدایت الکتریکی نمونه ها در1 خاک به آب یک بار در صحرا با هدایت سنج قابل حمل و بار دیگر در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. : 2/ محلول 5داده های اندازه گیری شده در صحرا به عنوان داده نامطمین و اندازه گیری های آزمایشگاهی به عنوان داده مطمین در نظرگرفته شدند. دو سوم داده های پاییز 1388 برای مدل سازی و تخمین مکانی شوری خاک و مابقی برای اعتبارسنجیاستفاده شدند. از پارامترهای آماری میانگین خطا و میانگین مربعات خطا برای مقایسه نتایج استفاده گردید. از واریانسخطای تخمین به دست آمده از معادلات روش انتروپی حداکثر اریب، برای محاسبه عدم قطعیت همراه با تخمین مرزشوری خاک در منطقه استفاده گردید.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که رابطه معنی داری بین اندازه گیری های صحرایی و آزمایشگاهی شوری خاک0) و کم ترین / وجود دارد و در بین مدل های مورد مقایسه، مدل خطی توانست با کم ترین میانگین خطای مطلق ( 380- به عنوان بهترین مدل برازش انتخاب شود. سپس برای هر / 0 و 72 / 0-) به ترتیب برابر 38 / میانگین خطای اریب ( 72دور نمونه برداری به طور جداگانه، بهترین مدل کوواریوگرامی برازش شد و پارامترهای مدل به دست آمدند. نتایجاعتبارسنجی روش انتروپی حداکثر اریب نشان داد این روش تنها با استفاده از داده های نامطمین از نوع احتمالی به ترتیب با میانگین خطا و میانگین مجموع مربعات خطای برابر 0.042 و 0.33 برای پاییز 1388 و 0.2- و 0.64 برای بهار 1389 از دقت قابل قبولی در تخمین مکانی شوری خاک برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد مرز نسبتاًمشخصی بین اراضی شور و غیرشور وجود دارد و روش انتروپی حداکثر اریب از قدرت بالایی در تخمین عدمقطعیت همراه با پیش بینی مرز شوری خاک برخوردار است. پایش تغییرات ویژگی های خاک از جمله شوری آن اغلببه دلیل هزینه های بالا و زمان مورد نیاز برای جمع آوری داده های مطمین با محدودیت مواجه است. روش انتروپیحداکثر اریب به دلیل توانایی در استفاده از داده های نامطمین، حتی در نبود داده های مطمین نیز از دقت خوبی درتخمین مکانی شوری خاک برخوردار است.